Met Eerlijke Lui 4 hebben Jean-Pierre Gibrat en zijn Belgische tekenaar Christian Durieux het laatste glas uitgeschonken. Of eigenlijk drinkt Durieux alleen want, in beslag genomen door ander werk (Mattéo en zo), heeft Gibrat "de baby toevertrouwd" aan Durieux, zoals staat in het nawoord. Die vond dat niet erg, want Gibrat had hun personages "goed gevoed, met lekkere volle melk". Plutôt volgegoten met wijn, ja. Een Côtes de Castillon die Victor Hugo op smaak brengt, of een Sauternes Château Caillou bij een stukje Proust.

Geïnspireerd door de wijngaarden van Sauternes (bij Bordeaux), zijn woonplaats, leidde Durieux het vierluik zijn kant op. Weg van het aanvankelijke uitgangspunt van de 53-jarige, gescheiden Philippe die in deel 1 werkloos wordt, zijn huis en levenslust verliest, zich fysiek en mentaal laat gaan, rotklusjes aanneemt, maar uiteindelijk een financiële slag slaat door zijn etter van een werkgever een loer te draaien. In deel 2 is hij opa geworden, vindt hij in boekhandelaar/wijnliefhebber/levensgenieter Robert een verwante ziel, krijgt hij de ingeving om op de TGV Parijs-Bordeaux de tijd van de passagiers én hun haar te korten als treinkapper én hij ontmoet zo Camille. Om te eindigen als uitbater van een boekhandeltje annex wijnbar in het buitenhuis van de overleden Robert in Sauternes.

Met deel 3 werd een nieuwe fles opengetrokken, met een grote rol voor de dorpsbewoners, voor wie Durieux naar eigen zeggen leentjebuur ging spelen bij zijn buren. Van een somber rock-bottom-overlevingsverhaal na een ontslag werd Eerlijke Lui een warme dorpskroniek, met weliswaar nog wat amoureuze perikelen voor Philippe die hun beslag krijgen in deel 4, maar met vooral de focus op zijn kleurrijke familieleden en dorpsgenoten. Centraal daarin staan zijn moeder, de burgemeester, een flamboyante uitdaagster en de metser Ducousso, liefhebber van actieromans. Philippe leert zijn eigen sores te dragen en blij te zijn voor anderen. En maakt weer plannen. Voor de exotische reismemoires van Ducousso's overgrootvader bijvoorbeeld: ook die vond Durieux letterlijk op een paar passen van zijn huis.

In het laatste deel van de tetralogie heeft Ducousso de handen vrij om die reis over te doen (een oude jeugddroom) en hij vraagt Philippe hem te vergezellen. Echter, zoals destijds Willem van Hanegem zei: "Je moet wat wateren bij de wijn", valt de streek ten prooi aan zwaar noodweer en overstroomt het dorp, en ook Phillipes boekhandeltje. En duikt Camille weer op. Het doen uitkomen van dromen is allemaal goed en wel, maar een verloren droom doen opleven is — tenminste voor Philippe — een beter doel. En ook dan valt alles in zijn plooien.

Eerlijke Lui is als een heerlijke, luie zomerdag die — ook al sneeuwt het of overstroomt de boel — in je warme kleren kruipt. Je weer wat vertrouwen in het mensdom geeft, je afstand laat nemen van je zorgen en je herinnert aan wat nodig is om die te doorstaan: een goed boek, een lekkere wijn en de liefde van naasten. Een reeks als een deugddoende wijn van een goed jaar, begeleid door een fruitig boek om in te verdwalen. Ook Eerlijke Lui laat zich goed lezen bij een wijntje. Een trappist mag ook, hoor. Alleszins, het genot van deze reeks is vergelijkbaar.

En dat genieten mag best, want het is zeldzaam en dubbel zo nodig na een donkere periode (zoals die van Philippe). We heffen het glas op het besluit van deze (ook door de sobere tekeningen) toegankelijke reeks en besluiten met de grote dichter Molière in Le Bourgeois Gentilhomme, uiteraard in de taal van Molière: "Quand on a passé l’onde noire, adieu le bon vin, nos amours; dépêchons-nous de boire, on ne boit pas toujours."