In 2003 ging de Britse openbare omroep in The Big Read op zoek naar het (Britse) Boek der Boeken. De jeugdroman (of beter jeugdreeks) die het hoogst scoorde — brons — was His Dark Materials (De Noorderlicht-trilogie). Ondanks een gebrek aan initialen haalde Philip Pullman het vóór JK Rowling (Harry Potter en de Vuurbeker), AA Milne (Winnie The Pooh) en CS Lewis (Narnia). Overigens won JRR Tolkien met LOTR de BBC-poll als BBB.

De trilogie (1995-1997-2000) werd bekroond (onder andere met de Astrid Lindgren Memorial Award, de zogenaamde Nobelprijs voor jeugdliteratuur), gedramatiseerd (voor radio en theater) en verfilmd (tenminste toch het eerste deel als The Golden Compass). En nu dus ook — het ultieme eerbetoon — verstript. Gelukkig niet door Dick Matena, maar auteur Stéphane Melchior (die in 2013 nog The Great Gatsby liet verstrippen door Benjamin Bachelier) is toch erg dicht bij de oorspronkelijke tekst gebleven.

Net zoals in Het Gouden Kompas (de titel van het eerste boek van de trilogie) gaat de actie meteen van start in een parallel universum dat lijkt op wat wij kennen maar waarin niet alles is wat het lijkt. De eigengereide Lyra verstopt zich met haar daemon Pantalaimon — een letterlijk onafscheidelijke, dierlijke veruitwendiging van de persoonlijkheid van zijn compagnon — in de kamer van de rector van het Jordan College in Oxford. Ze is getuige van een moordpoging op haar voogd, Lord Asriel, en diens toelichting bij de ontdekking van Stof in het koninkrijk Lapland. Het is de start van een allerminst vrijblijvend avontuur met ethisch-religieuze motieven dat Pullman flink wat christelijke controverse opleverde. Komt ervan als je de Kerk als een manipulatief monster neerzet en op het eind God laat sterven...

Pullman baseerde zijn expliciet antireligieuze pamflet op Paradise Lost, het zeventiende-eeuwse epische gedicht van John Milton over de strijd van Lucifer tegen de almacht van de Hemel. De titel His Dark Materials is overigens een citaat uit het gedicht. (Tussen haakjes: opmerkzame lezertjes van de strip bemerken "John Milton's Paradise Lost" in neonletters op de tekening van Piccadilly Circus wanneer Lyra gevlucht is uit Mme Coulters huis. Nog tussener haakjes: liefhebbers wenden zich tot de recente en voortreffelijke verstripping Het Paradijs Verloren door Pablo Auladell, niet toevallig ook uitgegeven bij Sherpa.)

Het gekibbel tussen Lyra en Pan, Lyra's omgang met de zigeuzen, het gesprek met de rector over het gouden kompas,... het zijn quasi letterlijke passages uit het boek. Melchior en Clément Oubrerie (ons welbekend dankzij zijn werk in de sprankelende serie Aya van Yopougon van Marguerite Abouet en in het boeiende vierluik Pablo van Julie Birment én niet aan zijn eerste literaire verstripping toe met zijn ietwat tegenvallende versie van de nochtans heerlijk absurde klassieker Zazie in de Metro van Raymond Queneau) wijken in andere scènes wél lichtjes af van de tekst: zo worden de ontvoeringen van de kinderen explicieter in beeld gebracht en is de link naar Mme Coulter duidelijk zichtbaar, waar in het boek de geheimzinnigheid groter blijft. Ook wijkt een personage als de zigeuzenkoning John Faa sterk af van de manier waarop Pullman hem portretteerde. Maar een kniesoor die hierop let!

Oubrerie is in zijn vlot leesbare versie (bewust?) ver gebleven van de steampunkenscenering in de film en brengt zijn personages op eigen, meer duistere wijze in beeld. Al hebben we tóch een boontje voor de diabolische filmversie van Mme Coulter door de ravissante Nicole Kidman. Ook zijn sommige scènes dramatischer en sterker in het boek dan in de strip, bijvoorbeeld wanneer Lyra zich tegenover Coulter iets laat ontvallen over het Stof. Maar ja, ook dat is gekniesoor...

Wie de verstripping verkiest boven de oorspronkelijke trilogie moet veel geduld hebben: dit eerste album verhaalt op 80 pagina's amper de eerste 163 pagina's van liefst 1.150, ofwel het eerste van drie delen van het eerste van drie boeken in de reeks. En Godv*rd*rie, we hebben hierboven al verklapt hoe het afloopt!