Pol, Jommeke, De Smurfen, Bollie en Billie en Johan en Pirrewiet, dat zijn de stripreeksen waarmee wij onze prettige jeugd doorbrachten. Vooral de albums van Peyo hebben we zodanig vaak herlezen dat de ruggen niet bestand waren tegen onze (her)leeshonger. Die uit elkaar gevallen exemplaren bleven we koesteren want het waren diè albums die ons zoveel plezier bezorgden. Enkele decennia later weten we dat nostalgie geen goede waardemeter is om een stripreeks uit je jeugd te herlezen. Vaak zijn ze slecht meegeëvolueerd en beschouw je het met wat meer stripkilometers achter de rug. Toch verheugden we ons op een zoveelste herlezing sinds onze vervlogen, maar niet vergeten jeugdjaren. En ja hoor, Johan en Pirrewiet blijft de verkwikkende, tijdloze middeleeuwse avonturenreeks van weleer.
In de tientallen achtergrondpagina's citeren samenstellers Hugues Dayez en Alain De Kuyssche gretig uit Dayez' biografie van Peyo, Peyo l'Enchanteur, dat we tot op heden nog steeds het àllerbeste boek over een stripmaker en bij uitbreiding de stripwereld vinden. Zowel dat boek als de achtergrondpagina's maken duidelijk waarom Peyo een stripgenie is, een op vertellen gebeten man die uiteindelijk tenonder ging aan de gevolgen van zijn succes. Hij was eventjes een van de rijkste Belgen, maar zijn hart kon de vele stress die ermee gemoeid ging niet langer aan.
Over zijn helderheid in de vertelling in tekst en beeld, in onze ogen nog straffer uitgepuurd dan Hergé, over de perfectie van zijn scenario's waar werkelijk geen speld valt tussen te krijgen, over de wisselwerking tussen de hoofd- en nevenpersonages, over de uitgekiende combinatie van spanning, humor, intrige en opmerkelijk veel actie (let eens op de vele achtervolgingen in deze gebundelde uitgaven), daarover en nog over zoveel meer zouden we heel wat boompjes kunnen opzetten. We hebben liever dat die bomen geveld worden voor een zo groot mogelijke oplage zodat een uitgebreid publiek hier voor het eerst of opnieuw zijn tanden kan inzetten. Johan en Pirrewiet is een traktatie van een rasverteller, het was zijn eigen favoriete reeks die hij op het hakblok moest leggen omdat een blauw gekleurde uitvinding van hem in een volgend gebundeld verhaal van Johan en Pirrewiet met alle aandacht ging weglopen.
Het is jammer dat in zoveel striptoplijstjes vooral volwassen reeksen de overhand nemen op de sliert stripreeksen waarmee we leerden lezen. Die zijn alles behalve minderwaardig. Voor ons eigen pantheon van beste strips aller tijden herinneren deze integrales ons aan de weelderige keuze die we zouden kunnen maken. In de groeiverhalen De Nederlaag van Basenau en De Heer van Rodensteyn had Johan wat meer karakter. De Dwerg in het Rotsbos liet ons kennismaken met de onvergetelijke dwerg Pirrewiet die met al zijn onhebbelijkheden, zwaktes en fouten tegenwicht biedt aan het brave in Johan. Het Raadsel van de Maansteen vinden we nog steeds een sinister verhaal met duistere betoveringen en onsympathieke nevenpersonages (inclusief tovenaar Omnibus, maar dat is met een reden). De Eed der Vikingen kan het stevigste verhaal voorleggen en presenteert lekker veel gevechtscènes. Johan en Pirrewiet worden een tijd lang op het verkeerde been gezet en je glijdt er zo in mee. Het is ook in dit verhaal dat het duo zijn vaste vorm begint aan te nemen. De Bron der Goden is vooral een dolkomisch verhaal, met altijd weer die grote dosis actie en avontuur. Leg alle covers eens op een rij, dat zijn geen bedrieglijke plaatjes. De verhalen barsten effectief van beweging, snelheid en vaart. Peyo's vroegere carrière in de tekenfilmbusiness kwam nog aardig van pas. Het belette hem niet om vaak uit te pakken met grote overzichtsprenten van belegeringen, zeegevechten of feestmaaltijden op kastelen waar je langer naar kijkt omdat er wat in te beleven valt. Het blijft allemaal in beweging.
In feite wisten we niet waar eerst te beginnen om je ervan te overtuigen dat je deze integrales niet mag laten liggen (in september verschijnen de volgende twee, deel 4 is zelfs meer dan dubbel zo dik als deze eerste twee delen) als je een beetje een hart hebt voor strips die elk kind en het kind in volwassenen minstens een keertje in zijn of haar leven gelezen moet hebben. Doe eerst jezelf een plezier en deel het daarna met anderen. Dat deed ooit ook onze pa door ons Johan en Pirrewiet van thuis uit mee te geven. We zijn er hem nog steeds dankbaar voor. |