Het heeft ruim een voldragen zwangerschap van dik negen maanden geduurd, maar de vertaling van de finale is er eindelijk — bij de vierde uitgeverij op rij: geïnspireerd door de uitputtende uitgeefperikelen en juridische veldslagen rond De Cyclus van Cyann kan François Bourgeon misschien een nieuw gruwelijk middeleeuws drama maken? En raad eens wie er ook 'n nieuw majOotje op de wereld zet, althans een van de vele werelden die Cyann aandeed in de loop van de 22 jaar (onze jaartelling / Rijksjaartelling: iets van een 2222 jaar) dat onregelmatig nieuwe delen van de sf-reeks verschenen. De rebelse kwajongen Cyann op Olh die zich op Aldalarann settelt met een inboorling en een gezinnetje sticht, is dat het uiteindelijke lot van een van de interessantste heldinnen die de afgelopen decennia onze boekenkast heeft verrijkt? Uiteraard is niets wat het lijkt in deze serie, waarin planeethoppen en tijdreizen een zodanig verwarrende ruimteknoop draaien in je brein dat zelfs Cyann in dit laatste album begrijpt dat ze er niets van begrepen heeft. "Te stom om te begrijpen", aldus de diplomatische wekan.

Nuttig, nee noodzakelijk is het dus om de voorgaande delen nog eens te consumeren alvorens je je tanden zet in De Zoete Dageraad van Aldalarann, die anders heel zuur smaakt. Let bij het herlezen vooral op de rol van Optech op Marcade (deel 4) en de rebel Bolgome (deel 5), de relatie tussen Cyann en haar zusje Azuree en vooral de passage van Hijdi op zijn miereneterachtige trotile (deel 2). (Nu met éxtra verwarring in deel 6! Waar die laatsten — met dank aan de diverse uitgevers?— in vertaling Dihem en dravile genoemd worden.) En geniet nogmaals van de bijzonder geloofwaardige wereld die Bourgeon en Claude Lacroix oproepen, in fauna en flora, gewone gebruiksvoorwerpen, kleding en haartooi, rituelen en naamgeving. Als geen ander slaagt Bourgeon erin een sf-strip eruit te laten zien als een historische beeldroman, alsof de voorwerpen, gebruiken en dieren op de verschillende werelden dankzij archeologisch en antropologisch onderzoek zijn overgeleverd en gereconstrueerd. Net zo authentiek als de werktuigen en scheepsgerief, tuigage en paardenuitrusting in de historische reeksen De Gezellen van de Schemering of Kinderen van de Wind waren, zo waarheidsgetrouw lijken wapens, voertuigen of woningen in De Cyclus van Cyann.

In welk tijdgewricht of welke plek in het universum de boeken van Bourgeon zich ook afspelen, één ingrediënt van die diverse werelden is overal hetzelfde: de mens. Overal vind je domme en nobele, inhalige en gehaaide, gecorrumpeerde, wreedaardige en poëtische zielen. Die je in elke Bourgeon-reeks terugvindt. Eigenlijk waren die al aanwezig in de middeleeuwse verhalen van Brunelle et Colin (Beatrijs en Coen, 1979-1980). Bourgeon is daarmee vooral een meester van mensen en hun (on)menselijkheden of (on)deugden. Bovendien zijn Bourgeons mensen zo menselijk in hun dynamiek: personages veranderen, relaties ontstaan en wijzigen, beste vriendinnen worden vijanden, rebellen worden huisvrouwen.

À propos, die vriendinnen: dat Cyanns onmin met Nacara onveranderd en zelfs onvermeld blijft, voelt als een los eindje in deel 6. Als minpuntjes in dit boek zouden ook beschouwd kunnen worden: de buitensporige en weinig subtiele wraakneming op Akhmar, voormalig minnaar en moordenaar van haar zus, en hoe Cyann van het ene plaatje op het andere een relatie én een kind krijgt met een Aldaanse man, die wel wijs en melancholisch blijkt, maar ons, lezers, niet duidelijk maakt hoe hij een waardige evenknie van opgewonden standje Cyann kan zijn. Ook de vele (pagina)grote tekeningen lijken erop te wijzen dat Bourgeon met enige tegenzin of verveeldheid komaf wilde maken met de reeks. De shock and awe die de frisse eerste delen van de reeks opriepen, zijn alleszins minder tot afwezig in de laatste. Vakmanschap, daar niet van, maar De Zoete Dageraad van Aldalarann lijkt op een boreling die weken overtijd en met meer dan gebruikelijke pijnlijke barensweeën van een moeder die er niet snel genoeg verlost van kon zijn, geboren is. Niettemin wensen we jonge moeder Cyann, haar Aldaan en hun kind een vrij en onbezorgd leven op Aldalarann. We komen echter niet op kraambezoek: het is wat ver.