Bibliografie van José Ladrönn
• De Zonen van El Topo
Bibliografie van Alejandro Jodorowsky
• Aliot
• Borgia
• Bouncer
• Bouncer
• De Avonturen van Alef-Thau
• De Blanke Lama
• De Incal
• De Metabaronnen
• De Metabaronnen - Castaka
• De Ogen van de Kat
• De Ridders van Heliopolis
• De Technovaders
• De Technovaders
• De Verschrikkelijke Paus
• De Wereld van Alef-Thau
• De Zonen van El Topo
• Diosamante
• Hannibal Vijf
• Het Gekroonde Hart
• John Diffool
• Juan Solo
• Maankop, de Golventemmer
• Megalex
• Meta-Baron
• Na de Incal
• Ogregod
• Showman Killer
• Verzamelde Werken van Mœbius (deel 8, 10, 11)
• Vorstenbloed
FINAL INCAL 3
Gorgo-de-Smerige


José Ladrönn + Alejandro Jodorowsky • Daedalus
48 p. (SC)
Een vaarwel in schoonheid

Aan alles komt een einde, zo ook aan deze spin-off die in feite al een keer was begonnen onder de titel Na de Incal met Mœbius als tekenaar. Na één deel werd het verhaal geaborteerd en verlangde Alejandro Jodorowsky van zijn publiek dat we het zouden wissen uit ons geheugen. Na de Incal telde niet meer mee, in de plaats kwam Final Incal, een voortzetting van De Incal met vier versies van het hoofdpersonage John Difool in een parallel universum met een alternatieve hutsepot van bestaande en nieuwe gegevens.

Loez van Garra en Deepo gingen al langer mee in deze sequelspin-off, in dit deel duiken ook de rebellenleider Kill (met het uiterlijk van een herdershond) en voorwaar de Incal weer op. Een finale oorlog met behulp van een leger gedegenereerden onder leiding van Gorgo-de-Smerige ontketent zich tegen de Meca-Pres, de Benthacodoon en hun troepen. Die oorlog is van belang want het lot van de planeet Terra 2014 staat op het spel en door een complot tegelijk het leven op talloze ander planeten in parallelle universums. En zo evolueert Final Incal naar een superheldenverhaal, maar dan wel op de maat van Alejandro Jodorowsky. En met hem weet je eigenlijk nooit waar je aan toe bent. Vrees niet, het einde is bevredigend en alles bij elkaar vertoont het een zekere logica.

Elohim, Benthacodoon, de Khamaraths, Farkies, het zijn namen die heerlijk van de tong rollen terwijl je speels met de mond smakt. Hoe Jodo erop kwam, was wellicht al het halve werk om er een achtergrond en intriges bij te bedenken. En dat zijn nogal veel elementen bij elkaar die in dit laatste deel de revue passeren. Zagen we in de voorgaande delen nog vier Difools, nu is dat er één. Toch staat hij aanvakelijk in de schaduw van wat er met de anderen gebeurt, met Loez, Gorgo of Kill die allen een actievere rol bekleden. Uiteindelijk krijgt hij nog wel de glansrol die voor hem was weggelegd. Het is een vaarwel in schoonheid.

Voor letterlijke schoonheid zorgt José Ladrönn. Hij maakte dit album volledig op de computer en hanteert een zekere spontaniteit die beslist doet denken aan Mœbius. Het streepje dat Final Incal op De Incal voor heeft is de prachtige, ambachtelijk ogende inkleuring. Van de megalomane decors en grootse creaturen tot onooglijke details, de uniforme, zachte inkleuring hangt als een toegankelijk waas over de reeks die geen overbodig sluitstuk is geworden. Maar is dit nu het werkelijke einde van De Incal? Of heeft Jodo nog iets anders in zijn magische mouw zitten?

> DAVID STEENHUYSE — mei 2015