Bibliografie van Étienne Davodeau
• De Stroman
• De Val
• De Vrienden van Saltiel
• Lulu
DE ONWETENDEN 
Kroniek van een Kruisbestuiving


Étienne Davodeau • Scratch Books
272 p. (HC)
Œnologie voor oenen

"Il y a plus de philosophie dans une bouteille de vin que dans tous les livres" is een gevleugelde (of benevelde) uitspraak van Louis Pasteur (die blijkbaar wel een fles lustte, hoewel hij zijn naam gaf aan het verdélgen van bacteriën in voedingswaren). Maar wat met boeken die over wijn gaan? Wij zijn omtrent het complexe ambacht van het liefdevol wijn maken alleszins iets wijzer geworden na het lezen van De Onwetenden. Tot wie wij ons nu dus eigenlijk niet langer meer hoeven te rekenen?

Want we bekennen: als bierdrinker weten we net zoveel over wijn als Elke Sleurs over fraudebestrijding of Bart Wellens over voetbal. Het verschil tussen een Bourgogne en een Bordeaux is voor ons zo subtiel als het onderscheid tussen een duimspijker en een punaise of een verhoogde inkomstenbelasting en een btw-verhoging. Wij zijn een oen op het vlak van de œnologie of wijnkunde. Máár dat belet ons niet veel respect en bewondering te hebben voor lui als Richard Leroy: bankier in Parijs turned biologisch-dynamisch wijnbouwer in de Anjou en het voorwerp van een studie door Étienne Davodeau, die hem ruim een jaar lang bijstaat op zijn wijndomein en de wijnmaker in ruil inwijdt in de stripwereld. Zoals Leroy zijn liefde toont voor de grond (zonnewarmte afgevend vulkanisch ryoliet), de wijnstok (waarmee hij omgaat als een oude vriend), het juiste hout voor het rijpingsvat en al die andere aspecten bij het produceren van een kwalitatieve wijn... Je zou voor minder meteen alle trappisten afzweren en je tot vinoloog omscholen.

Een degustatie van dit boek doet de lezer, samen met Davodeau, leren hoe wijnstokken gesnoeid moeten worden, hoe gisting werkt, dat het ook zonder pesticiden en herbiciden kan, dat het gebruik van zwavel (om verzuring tegen te gaan) zijn voor- en tegenstanders heeft... Maar de lijvige beeldroman is geen wijnmakerscursus. Het gaat nog altijd meer over mensen dan over wijn. Er wordt stilgestaan bij minder lekkere 'grote' wijnen versus smakelijke goedkope wijnen of bij 'etikettendrinkers' die hun investering in topwijnen niet aanraken en zelf 'bocht van den Aldi' drinken. Regelmatig hebben striptekenaar en wijnbouwer meer filosofische bedenkingen: over de terroir als levend organisme, over de wijn als verbinding tussen de aarde en de mens, over hoe de wijnbouw iets kan betekenen voor de regio, over hoe wijn maken eigenlijk een ethische kwestie van kleinschalige kwaliteit is...

Opvallend zijn de gelijkenissen tussen de werelden van wijn en strips. Davodeau proeft geen verschil tussen twee wijnen, Leroy ziet geen verbetering op een drukproef met aangepast kleurenpalet. Etikettendrinkers hebben wel wat van handtekeningenjagers op stripbeurzen. Zowel wijnen en strips zijn uiterst geschikte onderwerpen om gesprekken te verlevendigen en elkaar af te bekken. Wijnen én strips worden grootgemaakt of afgekraakt door recensenten.

Leroy wordt door Davodeau regelmatig voorzien van stripleesvoer en meegetroond naar stripbeurzen, expo's, de drukkerij en de uitgeverij (origineel vergeleken met een controletoren op een luchthaven die de boeken na hun lange, turbulente reis een zachte landing moet geven op hun bestemming) en trekt ook op zijn beurt ogen open. Niet altijd: hij is bijvoorbeeld niet onder de indruk te krijgen van Mœbius of Watchmen. Terwijl hij wel waardering opbrengt voor Maus of Dominique Goblet. Het is voor alwetende stripliefhebbers die De Onwetenden tot zich nemen prettig tot ontnuchterend vast te stellen hoe een stripleek als wijnbouwer Leroy naar 'grote' stripnamen kijkt. Aardig zijn ook de inkijkjes bij enkele van die namen: het duo brengt een bezoek aan onder meer Jean-Pierre Gibrat (die behalve een rockgitaar blijkbaar ook een bed in zijn atelier heeft staan om in te schrijven) en Lewis Trondheim levert een amusante gastpagina om Leroys vragen en kritiek bij zijn antropomorfe dierenpersonages van weerwerk te dienen. Wijn- en stripwereld vallen helemaal samen bij hun bezoek aan twee artsen die een rol speelden in De Fotograaf van Emmanuel Guibert en later samen wijnmaker geworden zijn. Al is Leroy bij hen vooral geïnteresseerd hoe het is om als strippersonage vereeuwigd te zijn.

De œnologische oenen onder de lezers krijgen achteraan nog een lange lijst van tijdens de kruisbestuiving van Davodeau en Leroy gesavoureerde wijnen. Wie daar nog trek in heeft, proeft ook maar eens van het huiswerk van Leroy, een lange lijst van de betere strips (tot 2011, de oorspronkelijke publicatiedatum van dit boek). Eén goede raad voor redacteurs echter: verwar Germaanse goden niet met Israëlische illustratrices als je zulke lijsten samenstelt (Rutu "Wodan" staat er in plaats van Modan). Of blijf van de wijn af.

> KOEN DRIESSENS — mei 2015