Na een paar burenruzies heeft de drukbezette Grote Smurf er schoon genoeg van. Hij wordt steevast aangesproken om te bemiddelen terwijl hij zijn tijd liever spendeert aan alchemistische experimenten. Hij laat een wetboek opstellen door de Smurfen. Na verloop van tijd vegen steeds meer Smurfen hun voeten aan de opgelegde regels. Grote Smurf benoemt daarom Brilsmurf tot Politiesmurf. Hij mag boetes uitschrijven (te betalen in hazelnootjes) om Smurfen die een overtreding begaan te bestraffen. Brilsmurfs eerste slachtoffer is Potige Smurf voor "Belediging van een Politiesmurf". Potige Smurf verkoopt de diender liever een oplawaai dan dat hij een boete betaalt. Wanneer Grote Smurf het komt opnemen voor Brilsmurf benoemt hij Potige Smurf tot adjunct-Politiesmurf. De twee nemen hun nieuwe functie ter harte en weldra regent het boetes. Maar beboet je ook Grote Smurf? Kunnen ze omgekocht worden met bijvoorbeeld taartjes? En hoe snel raken de Smurfen de nieuwe sitiatie beu? Weldra duikt er een sabouteur op, een terrorist als het ware. Met andere woorden: de Politiesmurfen hebben een heuse zaak om te onderzoeken.

Meer blauw op straat, dat zou alleen maar tot overbevolking leiden in het dorpje van de Smurfen. In de beste traditie van de politieke satires De Smurführer (waarnaar in dit album wordt verwezen) en Smurfe Koppen en Koppige Smurfen surft dit verhaal voort op de tegenstellingen tussen orde en gezag enerzijds en de liberale gemeenschap anderzijds. Er komt zelfs een identiteitscrisis bij een naamloze Smurf bij kijken. Bovenop de voortreffelijk vertelde plot en het bijkomende detectiververhaal blinken de grappen weer uit in originaliteit. Maar daar is al altijd veel aandacht aan besteed door de auteurs.

De ene Smurf is de andere niet en dat merkten we aan de tekeningen van Vlaming Jeroen De Coninck. Er zal wel ergens een bijbel bestaan met houdingen en expressies die als voorbeeld dienen voor alle Smurfen-tekenaars. Jeroen breidt die uit met mondjes en wenkbrauwfronsen die ons — Smurfen-lezers sinds onze kindertijd — nieuw lijken. We vinden de Smurfen onder De Conincks penseel daarom extra prettig acteren. Hij werkt al sinds 1991 voor de Smurfen-studio waar hij covers, kortverhalen, gags en illustraties tekent. Na Een Kind bij de Smurfen en het jubileumalbum Les Schtroumpfeurs de Flute, de niet-vertaalde prequel op Johan en Pirrewiet: De Fluit met Zes Smurfen, is dit pas zijn derde verhaal van volledige albumlengte waar hij alle tekenwerk voor verzorgde. Als hij een volgende keer weer zo'n tof scenario krijgt, zijn we er zeker van dat we ook dat album met veel plezier zullen lezen.