Het nieuws kunnen verkondigen van een nieuwe spin-off van een gigantisch bekende serie wekt in ons een even groot enthousiasme als een telefoontje van onze vrienden om een avondje op de lappen te gaan. Op dat moment denken we nog niet aan de kater die moet komen. Hoe zullen de auteurs een legende aanpakken? Of het zich eigen maken? Hoe gaan ze om met de bakken kritiek die ze per definitie over zich krijgen uitgestort? En prioritair boven dit alles: leveren ze een goed product af? De gevoelens zijn gemengd.

Eerst de mindere kanten dan maar? André Franquin mag dan wel zelf het neefje hebben bedacht voor publicitaire gags en nog tijdens zijn leven een eventuele spin-off hebben goedgekeurd, het ruikt toch een beetje naar commercie. Neefje of niet, 't is gewoon Guust als kind. Met dien verstande dat Gastoon een écht kind is en Guust een groot kind. En dat geldt voor al zijn vriendjes, van Joost-van-Smith-aan-de-overkant tot Jannie en Demesmaeker. De Fransen hadden het makkelijker om met een naam te komen. Zij hadden maar een o'tje toe te voegen aan Gaston. Van een Guust een Gust maaken voor de Nederlandstalige markt is belachelijk, maar Gastoon klinkt niet veel beter, in geen enkele van de twee talen. Op zijn best geeft de -toon nog de toon aan voor het beweeglijke en de souplesse van de tekeningen. Terwijl Guust Flater een tijdloze klassieker is, blijft Gastoon momenteel in de tijd hangen. Omdat elke klassieke serie wel een slechterik presenteert en omdat Demesmaeker junior gewoon een vervelend dikzakje is en een Vondelaartje in geen velden of wegen te bekennen is, bedachten Yann en Jean Léturgie (die allebei nog nauw hebben samengewerkt met Franquin) in de schoolsurveillant Lemat een gemeenschappelijke vijand. Man, dat idee dateert al van de jaren 1950 sinds De Kleine Nicolaas van René Goscinny. Er komen ook bewust niet te veel gsm's en andere modernere gadgets in voor. Yann gaf in een interview te kennen dat die te snel evolueren om daarmee aan de slag te gaan. Ongelijk kunnen we hem niet geven als we de monsterlijk grote apparaten in de vroegste Kleine Robbe-albums terugzien. Het Gastoon-wereldje ontbreekt het bijgevolg een beetje aan soms voor de hand liggende realiteit.

Tijd om alles te relativeren. Simon Léturgie tekent al praktisch zijn hele leven in een nerveus stijltje dat al vanaf het begin werd vergeleken met Franquin en ook Didier Conrad. Hij was gewoon dé aangewezen persoon en uiteindelijk de meest logische keuze om de spin-off te tekenen. In Gastoon zijn voldoende gelijkenissen met het grote voorbeeld te vinden als de karakteristieke kenmerken van Léturgies stijl. Leg er maar eens een album van de niet volledig vertaalde reeks Spoon & White naast. Hij blijft trouw aan zichzelf en zoekt constant naar een gemene deler bij Franquin. Hem zomaar een copycat noemen, getuigt van weinig inzicht. Voorts is Gastoon even inventief, ondernemend en open minded als zijn oompje. Het nadrukkelijk groene en milieubewuste van de kleine Jannie die Gastoon in haar 'red de planeet'-plannen betrekt, wekt soms ergernis op. Wij vermoeden hierin een opgelegd thema van de uitgever die van Guust Flater al een mascotte heeft gemaakt voor actief milieubehoud. Een luiaard is Gastoon daarentegen zeker niet. Je ziet hem in verschillende gags zelfs als een leidersfiguur. In de uitwerking van de gags ontwaren we net zo goed veel gelijkenissen met Guust. Nu moeten we wel 46 gags tegenover een duizendtal plaatsen om te kunnen vergelijken. Laten we het erop houden dat Franquin het niet altijd van de pointe moest hebben. Het plezante ritje naar die pointe was al genoeg om te charmeren. Daar slaagt Gastoon ons inziens ook in.

Gastoon als geheel is beslist niet het gedrocht dat velen vrezen. En zij die principieel weigeren om een spin-off te kopen, hebben als vanouds ongelijk omdat ze het lef niet hebben het tenminste een kans te geven of zich al een oordeel vormen zonder ook maar iets gelezen te hebben. Trollen van Troy, De Kleine Robbe en zelfs De Smurfen hebben zich van hun hoofdreeksen losgerukt als bloeiende reeksen. En dat ze daarbij de hoofdreeksen nog meer glans geven, is altijd mooi meegenomen.