Wij houden van maffiaverhalen, of ze nu voor film, tv of strip zijn verwerkt. Het scheelt niet veel of we vallen je desgevraagd lastig met citaten uit The Godfather, The Sopranos, Le Clan des Siciliens of Goodfellas. Bloed & Stilte vinden we een topreeks en Cosa Nostra beschouwen we als een interessante stripdocumentaire. En na het bekijken of lezen van vele exponenten in het genre, kunnen we vast wel het kaf van het koren scheiden. De nieuwe stripreeks Er Was Eens behoort tot het betere koren en focust zich voor een keer eens niet op Italiaanse of Amerikaanse clans.

In verschillende sprongen in de tijd — waarbij je wel even het kopje erbij moet houden — vertelt Fabien Nury het min of meer op feiten gebaseerde verhaal van Monsieur Joseph, een uit Roemenië overgewaaide Jood die in Frankrijk zijn intelligentie aanwendt om mensen op te lichten en een machtsimperium op te bouwen. Gaandeweg leren we zijn drijfveren en methodes kennen, zijn moeilijke omgang met vrouw en kinderen en de oorsprong van het lastige parket waarin hij zich later zal bevinden. Nury weet met net genoeg uitspraken, gedragingen, keuzes en omstandigheden te jongleren om van het ene moment in sympathie voor het hoofdpersonage in een "foei toch!"-moment te rollen. De complimenten op de opzichtige sticker op de cover zijn overdreven (en uit de context gerukt natuurlijk), want één deel is nog geen epos. Daar hebben we meerdere delen voor nodig.

De tekenstijl van Sylvain Vallée bevalt ons. Hij brengt genoeg variatie in de personages. Bij veel tekenaars lijken de personages vaak op elkaar. In de semikarikaturale (of semirealistische) stijl die Vallée gebruikt, zijn er meer mogelijkheden om daarmee te spelen en dat komt de vlotheid en leesbaarheid van het verhaal ten goede. Die karakterkop van Joseph merk je meteen op.