Negentig jaar na de Eerste Wereldoorlog, veertig jaar nadat Joe Haldeman in Vietnam vocht, twintig jaar na de lancering van de collectie Vrije Vlucht én van het eerste deel van De Eeuwige Oorlog verschijnt deze verrijkte integrale. Qua getallensymboliek kan dit nogal tellen. Voor de samenvatting van het verhaal verwijzen we je gewoon door naar de pagina van De Eeuwige Oorlog in de BelgenTop waar het in 2005 een oververdiende vijftiende plaats behaalde. Ook in toekomstige topuitslagen scoort De Eeuwige Oorlog trouwens hoog. Je hebt al wel door dat dit een stripklassieker is, zeker?

Naast stripklassieker was het in de eerste plaats een romanklassieker. The Forever War, waarop Marvano zich als volwaardig auteur (Haldeman schreef niet zelf de stripbewerking) baseerde voor een stripversie ervan, is een van de meest persoonlijke verhalen van de gevierde Amerikaanse sf-schrijver. Zijn ervaringen in Vietnam tijdens de oorlog aldaar gebruikte hij als basis om het verhaal te construeren, maar dan verweven met zijn beschouwingen en gedachten over de oorlog, gelijk welke oorlog en de waan- en onzin die ermee gepaard gaat. Het is verschrikkelijk om het te moeten zeggen, maar na al die decennia blijft het een actueel onderwerp waarbij gelijkenissen zijn te leggen naar Irak, Afghanistan, de Verenigde Staten en andere broeihaarden of naties met een uitgebouwd leger.

Niet iedereen zal het met ons eens zijn, maar persoonlijk houden we meer van Marvano's latere, meer gladdere tekenwerk voor Dallas Barr (ook een goeie sf-reeks), Een Nieuw Begin (een epiloogtrilogie op De Eeuwige Oorlog) en Berlijn. Dat staat een resem complimenten niet in de weg. De ruimtetuigen, technologie, kostumering en decors zijn uitgekiend en doordacht ontworpen. De verre toekomst ziet er geloofwaardig verbeeld uit. Het is met dit soort weigering om zich een ongeluk te vallen over buitenissigheden dat de impact ervan des te harder aankomt.

Als extra in het album is een briefwisseling opgenomen daterend van eind 2001, begin 2002 toen de eerste plannen voor een integrale editie ontvouwd werden. De privéproblemen waar Haldeman toen net mee kampte, laten een wat wrange indruk na waarbij we ons zelfs afvroegen of dit zonodig moest gepubliceerd worden. Gaandeweg ontdekten we dat het wel degelijk met een bedoeling was. Dat Marvano een intelligente stripmaker is, wisten we al langer. Door zijn argumenten over politiek en vertelkunst (eindelijk iemand die de acht basisstramienen waarop alle verhalen zijn gebaseerd ook eens opsomt en bij naam noemt) wordt dat andermaal bevestigd. Laat hem alsjeblieft nog veel albums maken. Het is een Vlaming... — ach, die onnozele nationaliteitenfixatie van ons toch — een stripauteur waar we trots op zijn. En straks staat hij misschien mee aan de basis van een ander soort klassieker: een film!