|
In
2001 werden we gezegend met het eerste album
van Pieter De Poorteres geesteskind
Boerke, een stripreeks waarvan de
snoezige tekenstijl in schril contrast staat
met de inktzwarte humor. Deze eersteling kon
ons meteen bekoren en met de daaropvolgende
albums werd steeds duidelijker dat De Poortere
thuishoort in de eredivisie van de Vlaamse
stripwereld. De release van Boerke in
Hollywood wordt samen met Boerkes
tienjarige verjaardag op 9 juni 2011 gevierd
in de Gentse Vooruit. Naar aanleiding hiervan
brachten we dit talent een bezoekje.
Tekst: Koen Claeys - Foto: Peter Willems
© illustraties: Pieter De Poortere /
Oog & Blik | De Bezige Bij |
|
|
|
Pieter
De Poortere
"Ik
heb niet het gevoel dat ik mezelf veel moet
censureren.
Soms zegt mijn vriendin wel dat ik best niet
te veel grappen over moslimfundamentalisme
maak." |
Was
er een moment waarop je bewust werd dat je striptekenaar
wou worden?
Pieter De Poortere:
"Toen ik een jaar of acht was zag ik mijn pa
veel tekenen. Hij had een zeer grote stripcollectie
die bestond uit de strips die in de weekbladen Kuifje
en Robbedoes verschenen en hij was ook
geabonneerd op die tijdschriften. In zijn vrije
tijd tekende mijn pa zelf ook een beetje. Hij had
periodes waarin hij schilderde maar ook periodes
waarin hij strips tekende: Franquin-achtige
humor, bijvoorbeeld over de Tweede Wereldoorlog.
Ik vond dat geweldig. Ik wist niet dat je daar een
beroep van kon maken maar ik wist wel dat ik dat
wou doen. Ik ben rond die leeftijd van acht-negen
jaar naar de academie beginnen gaan en later naar
het Viso in Mariakerke, een school voor drukkers
maar ook voor lay-out en tekenen. Ik volgde ook
nog avondschool tekenen en ben uiteindelijk naar
de kunstacademie Sint-Lucas in Gent gegaan. Na mijn
studies kon ik vrijwel onmiddellijk beginnen met
strips maken. Ik heb dus altijd naar dat ene doel
toegewerkt, nooit een andere carrièreoptie
overwogen."
Tekende je als broekventje van acht-negen
jaar ook al strips?
Pieter De Poortere:
"Ja, ik had een personage met de naam Pieter
Pech gecreëerd, ik denk zelfs dat het toen
al tekstloos was. Ik tekende veel onnozelheden zoals
de eend Hooligans of strips over Jezus en Maria,
onder invloed van Een Bakske Vol met Stro
van Urbanus. Ik teken tegenwoordig
af en toe zoekprenten en dat deed ik — nu
ik erover nadenk — als kind ook, maar dan
met honderd cowboys en tweehonderd indianen, allemaal
van die kleine mannekes. Ik was een kind met veel
geduld en zeeën van tijd, dus zat ik uren en
uren boven mijn tekenpapier."
|
Kon je op de Kunstacademie Sint-Lucas terecht
om strips te leren tekenen?
Pieter De Poortere:
"Ferry (Ian Kaledine,
De Kronieken van Panchrysia) gaf er het keuzevak
striptekenen. Hij heeft me enorm gestimuleerd en
is bovendien een schat van een mens. Ik heb ook
bij Ever Meulen lessen illustratie
gevolgd. Hij was het die me heeft voorgesteld bij
het weekblad Humo waarvoor ik meteen cartoons
en strips mocht bijdragen. Ik heb dan nog anderhalf
jaar gewerkt voor een reclamebureau en in 2001 ben
ik zelfstandig tekenaar geworden."
Welke tekenaars hebben je tekenstijl of
werkwijze beïnvloed?
Pieter De Poortere:
"Ik had massa's invloeden van klassieke strips
maar op het gebied van humor is Lewis Trondheim
voor mij een eyeopener geweest. Hij deed
zaken die ik nergens anders had gezien: aan de ene
kant filosofisch maar evengoed dwaas en belachelijk.
Bij het album Blacktown van Kobijn dacht
ik bij mezelf van: 'Dit wil ik ook doen, zo'n album
wil ik ook maken!'. Daarnaast is er ook nog Chris
Ware. Hij was God toen wij op Sint-Lucas
zaten: de triestheid van zijn strips en de uitgepuurde
stijl in combinatie met die prachtige typografie.
Waar ik ook veel naar keek qua vormgeving waren
Disney-filmpjes van de jaren 1940.
Dat zijn zo'n beetje mijn drie grote invloeden:
oude Disneys, Chris Ware en Trondheim."
Zijn er Vlaamse striptekenaars die een zekere
voorbeeldfunctie hebben gehad?
Pieter De Poortere:
"Volgens mij is iedereen wel beïnvloed
door Willy Vandersteen en Marc
Sleen, maar dat zijn geen rechtstreekse
invloeden, het is meer een deel van je algemene
cultuur. Ik denk dat ik altijd meer naar het buitenland
gekeken heb. Toen ik begon was de Nederlander Hanco
Kolk ook een voorbeeld met Meccano.
Op dit moment lees ik alle soorten strips en laat
ik me beïnvloeden door vanalles. Rechtstreekse
invloeden zijn er niet, ik heb nu mijn eigen stijl,
mijn eigen ding."
Is Boerke ontstaan tijdens je studies
op Sint-Lucas?
Pieter De Poortere:
"Het was mijn eindwerk bij Ferry. Het waren
kleine boekjes, gebaseerd op de oude uitgaven van
Suske en Wiske: één pagina
rood, één pagina blauw. Nadat Boerke
enkele keren in de Humo had gestaan ben
ik bij Bries langsgeweest en uitgeefster
Ria Schulpen was onmiddellijk enthousiast
om een Boerke-album uit te geven. Eigenlijk
is tien jaar Boerke een beetje gelogen aangezien
ik in 1999 afgestudeerd ben, maar het eerste album
verscheen in 2001. Ik verschiet wel dat het personage
al zo lang meegaat. Ik sta op het punt mijn driehonderdste
plaat van de paginagrappen te tekenen. Het blijft
wel plezant om te doen. Ik heb niet het gevoel dat
Boerke al afgeschreven is. Er zijn mensen
die me vragen om eens iets totaal anders te maken.
Maar ik kan met Boerke alles vertellen
wat ik wil vertellen en er valt bovendien op grafisch
vlak nog veel uit halen. Ik zit nu met een nieuw
album in mijn hoofd waarin ik met verschillende
tekenstijlen zal werken."
|
EEN
VAN DE ALLEREERSTE BOERKE-GAGS |
|
|
Boerke is de ultieme underdogfiguur. Bekijk
je de wereld ook vanuit een underdogpositie?
Pieter De Poortere:
"In het begin nam ik mezelf niet zo serieus.
Ik kon enorm goed met mezelf lachen, soms wat te
veel. Ondertussen ben ik veel zelfbewuster geworden
als tekenaar en als mens. Natuurlijk, alle verhaaltjes
die je vertelt, komen uit jezelf. Maar het is toch
meer een sadistisch genoegen van me om Boerke zo
erg mogelijke dingen te laten ondergaan, eerder
dan dat ik me identificeer met het personage. Het
is niet zo dat ik mijn ziel blootleg. Wat ik doe
is grapjes vertellen. Er zitten wel thema's in waar
ik over nadenk, zoals eenzaamheid, en soms word
ik wel eens kwaad van iets dat ik op het nieuws
zie, maar over het algemeen ga ik vrolijk achter
mijn bureau zitten."
Je gaat met jouw strip de controverse niet
uit de weg. Waar stel je de grens?
Pieter De Poortere:
"Ik heb niet het gevoel dat ik controversieel
bezig ben, maar ik word er wel eens op gewezen dat
mijn strip echt wel scherp is. Nu, als je kijkt
naar wat er allemaal in de wereld gebeurt... 'Truth
is stranger than fiction'. De zaken die ik
bedenk zijn wreed, maar hebben altijd wel een voet
in de realiteit. Ik heb niet het gevoel dat ik mezelf
veel moet censureren. Soms zegt mijn vriendin wel
dat ik best niet te veel grappen over moslimfundamentalisme
maak. Wat ik zeker niet doe is op de man spelen.
Ik probeer mijn verhaaltjes breed te houden zodat
ze niet gedateerd zijn wanneer de grappen uiteindelijk
in een album verschijnen. Politici vind ik ook niet
interessant genoeg om strips over te tekenen."
Heb je persoonlijk al negatieve reacties
ontvangen van lezers met betrekking tot bepaalde
gags of het album De Zoon Van (waarin Boerke
de zoon van Hitler blijkt te zijn)?
Pieter De Poortere:
"Nee. In De Zoon Van zit er wel een
zoekplaat over het concentratiekamp van Auschwitz
waarop je dan Hoerke moet zoeken. Die plaat sprong
er nogal uit. Het boek is wel grof maar op een bepaalde
manier toch ook licht verteerbaar. Maar op die pagina
kreeg je precies een baksteen op het hoofd. Mijn
Franse uitgever, Glénat,
heeft toen gevraagd om een andere invalshoek te
zoeken. Ik heb het dan veranderd naar een tekening
van feestvierende kampbewakers met Auschwitz op
de achtergrond, wat trouwens gebaseerd is op een
bestaand fotoboek van een Duitse officier."
|
GAG
UIT HET NIEUWE ALBUM BOERKE IN HOLLYWOOD |
|
|
Wat waren jouw persoonlijke hoogtepunten
in de tien jaar dat Boerke bestaat?
Pieter De Poortere:
"Het is eigenlijk altijd crescendo gegaan:
de eerste keer in Humo gepubliceerd worden,
het eerste album, goeie recensies,... Om de zoveel
tijd krijg ik wel goed nieuws. Toen ik wekelijks
mocht beginnen tekenen voor Knack Focus
was een heel belangrijk moment. En in de literaire
bijlage van de Franse krant Le Monde gepubliceerd
worden, en het moment waarop Glénat besliste
om mijn strips in Frankrijk uit te geven, gaven
mij dan weer de bevestiging dat ik in Frankrijk
serieus werd genomen. Toen merkte ik dat het ginder
misschien wel ging lukken. Ik heb nu ook wel het
gevoel dat ik me meer op Frankrijk moet richten
omdat de markt in Vlaanderen te klein is."
Is er een strippagina waar je uitzonderlijk
trots op bent?
Pieter De Poortere:
"Er is er een over de Palestijnse kwestie waarin
Boerke een eenzame Palestijn met zelfmoordgedachten
is. Daarin spreekt iemand hem weer levensmoed in
waarna hij wordt gebruikt als zelfmoordterrorist
terwijl hij het nu net terug zag zitten. Dat vind
ik een van de betere omdat hij de link legt tussen
iets actueels en de zieligheid van het personage.
Er is ook nog een dubbele pagina met Boerke in de
zinkende atoomduikboot Koersk. Hij vecht daarin
om naar boven te komen maar blijkt uiteindelijk
onder het ijs te zitten. Dit vond ik ook grafisch
een sterke pagina. Op grafisch vlak zijn er ook
een paar zoekplaten waar ik content van ben."
Gebeurt het dat je zwaar moet zwoegen om
een pagina klaar te krijgen?
Pieter De Poortere:
"Het is eigenlijk plezant om te doen. Het moeilijkste
is wekelijks een goede grap te bedenken. Mijn ideale
scenario is één dag nadenken, één
dag schetsen en één dag inkten en
kleuren. Dat is een aangenaam tempo, maar meestal
moet het allemaal veel sneller. Soms zit ik een
dag te zoeken naar een idee, maar komt er niets
bij me op. Maar het gebeurt ook dat ik drie ideeën
op één dag heb. Na driehonderd paginagrappen
moet je blijven verrassen en dan is het soms wroeten
naar inspiratie. Daarom vond ik het wel plezant
om me voor Boerke op films te focussen.
Maandagmorgen denk ik dan: 'Welke film zou ik nu
eens onder handen nemen? Ik heb wel eens zin om
iets met cowboys te doen...'"
Werd je aangemoedigd door Knack Focus
om films als thema te nemen?
Pieter De Poortere:
"Voordien had ik al een vijftiental pagina's
over films gemaakt. Het oorspronkelijke plan, in
samenspraak met de Franse uitgeverij, was om een
boek over Boerke en de kunstgeschiedenis
te maken, beginnend met de grotten van Altamira.
Hierin zou iedere pagina in een andere stijl getekend
zijn en iedere pagina zou verwijzen naar een kunstenaar
of een kunstwerk. Op grafisch vlak ging het interessant
zijn om dat te doen, maar het zou misschien niet
zo'n goeie grappen opleveren. Mijn tweede voorstel
was om iets rond films te doen en men was daar meteen
enthousiast over. Ik wist dat ze er bij de Focus
Knack ook zeer content mee gingen zijn want
bij Patrick Duynslaegher, de hoofdredacteur,
is het al film wat de klok slaat. Het bleek uiteindelijk
een evidente keuze. Ik heb zelfs nog een veertigtal
films die ik onder handen wil nemen op mijn lijstje
staan."
|
FILMCOVER
VOOR FOCUS KNACK UIT MEI 2007 |
|
|
Is de kunstwereld dan het thema van je volgende
Boerke-album?
Pieter De Poortere:
"Ik zit eerst nog met andere dingen in mijn
hoofd. Er is het boek Kalverliefde, een
verhaal over een back to the roots-Boerke,
oorspronkelijk bedoeld voor een tekenfilm waar ik
nu een stripversie van wil maken. Het gaat ook over
de hormonenmaffia en toen ik onlangs de film Rundskop
zag dacht ik: 'Godv..., ze zijn me voor!' (lacht)
Er is nog een alternatief scheppingsverhaal dat
ik wil tekenen en er is daarnaast goesting om iets
te doen rond televisie. Dat is nog een hele container
die ik kan opentrekken om grappen rond te maken:
Teletubbies, The A-Team, belspelletjes,
Het Rad Van Fortuin,... Ik heb ervaren
dat uitgeverijen graag thema-albums zien. Bij Boerke
in Hollywood sprak de uitgever over de mogelijkheid
om ook de filmliefhebbers aan te spreken. Niet dat
ik zoiets bewust doe. Zo zullen alle volgende Boerke-albums
ofwel opgebouwd zijn rond een thema, ofwel een lang
verhaal zijn. In Frankrijk verschijnt er binnenkort
ook nog een dik verzamelboek waarin alle paginagrappen
gebundeld worden en waarschijnlijk komt er hier
ook een Nederlandstalige editie van."
Je sprak daarnet over een tekenfilm. Op
de website www.boerke.be
vinden we enkele animatiefilmpjes terug.
Pieter De Poortere:
"Dat zijn Flashanimaties die ik lang geleden
gemaakt heb voor Man Bijt Hond. Er was
toen het afsluitende segment Zonder Handen,
een soort vrij podium, en men had mij gevraagd om
hiervoor een bijdrage te leveren. Ik heb dan die
vijf filmpjes gemaakt wat eigenlijk wel goed ging.
Maar wat ik ambieer met Boerke is toch
iets professioneler dan dat.
Ik heb al een lange weg van drie-vier jaar achter
de rug in verband met die tekenfilm. Er hebben intussen
al vier productiehuizen interesse getoond, zowel
voor een langere tekenfilm als korte animatiefilms,
maar telkens liep er door omstandigheden iets fout.
Er moeten nogal wat puzzelstukjes samenvallen voordat
dit zal lukken. Ik blijf echter geloven dat het
er ooit van zal komen. Het zal zeker niet uit het
niets komen vallen, gezien de tijd en moeite die
ik er tot nu toe in gestoken heb."
Hoe ben je bij de Franse uitgever Glénat
terecht gekomen?
Pieter De Poortere:
"Via Facebook. (lacht) Toen ik in
2008 een week of drie lid was bij Facebook kreeg
ik een vriendschapsverzoek waarin stond: 'Ik ben
uitgever bij Glénat, ik vind je werk zeer
tof, wil je Facebook-vriendje worden.' Waarop ik:
'Ja, ik wil vriendjes zijn, wil je mijn boek niet
uitgeven?' Die herfst ben ik dan naar Parijs geweest
voor een ontmoeting en ze bleken mijn werk te kennen
van het striptijdschrift Ferraille Illustré
en Boerke 3 dat door Les Requins
Marteaux zonder veel succes in Frankrijk
was uitgegeven. Ik had toen al het verhaal van Le
Fils d'Hitler klaarliggen en dat heb ik toen
voorgesteld."
Kort daarna ben je begin 2009 met het Vlaams
Fonds der Letteren naar Angoulême getrokken.
Pieter De Poortere:
"We waren daar met de tentoonstelling Ceci
n'est pas la BD flamande, dat het werk van
twintig Vlaamse stripauteurs belichtte. Dat was
een zeer fijne trip. Ik had geen stress om een uitgever
te zoeken aangezien ik mijn contact met Glénat
al had gelegd. Ik heb ze toen teruggezien en we
hebben daar het contract besproken van Le Fils
d'Hitler."
|
BOERKE
IN EEN PARODIE OP THE LORD OF THE
RINGS |
|
|
In welke talen is Boerke nog verschenen?
Pieter De Poortere:
"In het Spaans, onlangs nog in het Fins...
er is een Hongaarse vertaling van Boerke
1 en 3... en in september komt er een Duitse uitgave
van de eerste albums op kleiner formaat. Er is nog
interesse van een Italiaanse uitgever, maar het
wordt afwachten wat dat zal opleveren."
Er was vorig jaar nogal wat opschudding
rond het stripsubsidiebeleid van het Vlaams Fonds,
niet in het minst na de open
brief van zes Vlaamse stripauteurs met als titel
Subsidies zijn de doping van het strippeloton.
Je hebt in het verleden ook subsidies ontvangen.
Hoe belangrijk was die steun voor jou?
Pieter De Poortere:
"Dit is het eerste jaar dat ik geen beurs heb
aangevraagd, dankzij Glénat. Maar voordien
was het absoluut noodzakelijk. Ik versta ook niet
dat daar zoveel ophef over is. Het gaat over een
fractie van de subsidies in de Vlaamse cultuursector,
waardoor een vijftiental tekenaars hun ding kunnen
doen. Het gaat nog altijd om veel geld, maar als
je ziet welke dynamiek hierdoor ontstaan is, hoe
het Vlaamse striplandschap werd verrijkt, de vertalingen
die hieruit voortkomen,... dan versta ik de kritiek
niet goed. Het is niet alsof je niet moet werken
voor het geld dat je krijgt. Ik vind die beurs ook
eerder een teken dat je goed bezig bent dan iets
om je voor te schamen. Het was ook niet zo plezant
om gelijkgesteld te worden met een profiteur...
ik vond dat nogal beledigend."
Iets totaal anders: welke strips lees je
zelf graag?
Pieter De Poortere:
"Ik ben een grote fan van François
Bourgeon, ik vind hem de absolute top.
De Gezellen van de Schemering is zo'n strip
waarbij ik op het eind echt een krop in de keel
krijg. Dan heb ik echt meegeleefd met personages
van vlees en bloed, iets wat ik dikwijls heb met
een roman maar in een strip weinig tegenkom. Jacques
Tardi kan in mijn ogen ook niets slechts
maken. Régis Loisel vind
ik zéér goed hoewel zijn laatste reeks,
Magasin Général, me iets
minder kan bekoren. Op Zoek naar de
Tijdvogel is mijn absolute nummer één
aller tijden. Ik lees ook graag De Killer
van Luc Jacamon en Matz,
zeer filmisch. Ik koop veel albums puur voor de
tekeningen. Zoals Lucha Libre, een stripreeks
bij Les Humanoïdes Associés
waar nogal wat goede tekenaars aan meewerken. Of
de boeken van de Fransman Brüno,
of Carlos Vermut,... Ik heb ook
alles van Trondheim, Joann Sfar en
Christophe Blain. Het is moeilijk
om mijn favorieten op te noemen omdat het zo'n breed
medium is. Ik probeer wel enigszins met alles mee
te zijn: van de waspoederstrip tot de compleet abstracte
strip."
Lees je ook manga?
Pieter De Poortere:
"Alles van Osamu Tezuka vind
ik geniaal en waar ik absoluut gek van ben, is het
werk van Hayao Miyazaki, bekend
van de strip Nausicaä van de Vallei van
de Wind en animatiefilms zoals Spirited
Away en Princess Mononoke. Alles van
Miyazaki dat in boekvorm verschijnt, probeer ik
te verzamelen. In Parijs is er een Japanse boekenwinkel
en daar vind je een pak boeken van hem."
Dat zijn dan Japanse boeken?
Pieter De Poortere:
"Ja, voor de tekeningen, hé. Bijvoorbeeld
illustraties die hij voor een modelbouwtijdschrift
gemaakt heeft, wat me dan veel goesting deed krijgen
om te beginnen aan De Zoon Van. Ik ben
eigenlijk wel gefascineerd door de Tweede Wereldoorlog.
Het was geestig om weer eens wat vliegtuigjes te
tekenen, iets wat ik als kind ook graag deed."
Om af te sluiten: wat mogen we verwachten
op donderdag 9 juni in de Gentse Vooruit?
Pieter De Poortere:
"Iedereen mag komen, 't is gratis. Om 20.00
uur stipt begint een tekenbattle waar tien tekenaars
aan meedoen."
Een tekenbattle?
Pieter De Poortere:
"Het evenement draait rond de release van Boerke
in Hollywood. Ik heb de tekenaars een film
laten kiezen die in het boek voorkomt. Er staan
dan twee tekenaars op het podium die bijvoorbeeld
iets gaan tekenen over Night of the Living Dead.
Die zetten dan elk een zombie op papier en dat wordt
op een scherm geprojecteerd . Dit zal muzikaal begeleid
worden door Berlaen,
een muzikant met wie ik in 2002 heb samengewerkt
voor de striptheatervoorstelling Kak. Het
publiek mag dan aan de hand van bordjes beslissen
wie de beste tekening maakte. Het is een beetje
een experiment, maar ook allemaal niet te serieus
dus het zal wel plezant worden. Dan volgt er een
receptie met een signeersessie. De avond zal een
beetje ingekleed zijn als een Oscar-avond met bijpassende
rode loper. Het zal een klein feestje worden."
Het staat in onze agenda genoteerd!
PRAKTISCHE INFO: http://vooruit.be/nl/event/2699 |
|