Praktisch uit het niets stond Peter Nuyten er plots met het door Silvester uitgegeven historische one-shot Auguria dat zich in de Romeinse tijd afspeelt en de opstand van de Bataven op een avontuurlijke manier belicht. Stripervaring heeft Nuyten nochtans wel. Hij is de vaste inkter van Jan, Jans en de Kinderen. Met hem hadden we het voornamelijk over Auguria.

Bezoek ook www.peternuyten.nl

© illustraties: Peter Nuyten / Silvester
Tekst: David Steenhuyse

 
12/06
 
 
Peter Nuyten
"Research is een must en het is beslist noodzakelijk om bijvoorbeeld een grondige studie te maken van de omgeving waar je historische verhaal zich afspeelt."
Dit is je eerste eigen strip met een volwaardige albumlengte. Was Silvester meteen geïnteresseerd om het uit te geven?
Peter Nuyten: "
Ja. Ik had wat werk van Auguria naar Silvester gestuurd en dat is positief beoordeeld. Ze vonden de kwaliteit erg hoog en paste goed in haar actuele fonds."

Waar komt de naam Auguria vandaan?
Peter Nuyten: "Auguria komt van het Latijnse woord 'augurium' wat 'voorteken' betekent. Bij de Romeinen was het gebruikelijk dat een zogenaamde 'augur' (een ziener) voorspellingen deed. De Germanen hadden destijds voornamelijk vrouwelijke zieneressen en priesters in tegenstelling tot de Galliërs waar meer mannelijke priesters gebruikelijk waren. Auguria gaat onder meer over de uitkomst van de Bataafse oorlog die door een in hoog aanzien staande Germaanse priesteres voorspeld werd, althans volgens de overlevering van de Romeinse historicus Tacitus. Volgens deze priesteres zouden de Bataven die strijd winnen, maar zij hebben deze uiteindelijk verloren. In mijn verhaal ga ik in op haar falen als voorspeller."

Was de Bataafse insteek eigenlijk de hoofdreden om Auguria te maken?
Peter Nuyten: "De eigenlijke hoofdreden was eerder het maken van een avonturenverhaal met een historische insteek."

Rome anno het jaar 69. Een verbluffend stadsdecor.

Ik moet zeggen dat je stadsdecors verbluffend zijn. Ken je ook het werk van Gilles Chaillet (die ook boeken over Rome schreef en illustreerde), Albert Uderzo (Asterix) en uiteraard Jacques Martin (Alex) die ook al dergelijke plattegronden hebben getekend?
Peter Nuyten: "Ja, natuurlijk ben ik bekend met het werk van hen allen. Toch werk ik voor de specifieke reconstructies van Rome met materiaal dat gebaseerd op het werk van een historische projectgroep die 3D-ontwerpen uitvoert voor de Duitse ZDF, en bijvoorbeeld op werk van de Nijmeegse Kees Peterse van Pansa die een specialist is op het gebied van Grieks-Romeinse architectuur. Maar ook bekijk ik werk van een topillustrator als Peter Connolly. Ook beschik ik over specialistische lectuur over de bouwkunst in specifieke Romeinse periodes belicht. Daar heb ik een kast vol van."

Hoe lang teken je aan zo’n plaat?
Peter Nuyten: "Het schetsen ervan en het uitwerken in potlood duurt ongeveer vijf uur. In principe kost het inkten van een plaat van een bovenaanzicht van Rome ongeveer een uur of acht. Het inkleuren gaat wel sneller. Want dat kleuren doe ik wanneer de plaat naar A4-formaat is teruggebracht. Ongeveer in drie uur met een lekker muziekje erbij."

Auguria belicht een minder bekende periode uit de Romeinse geschiedenis. Hoe heb je je gedocumenteerd? Komt de inspiratie uit boeken, films, archeologische voorwerpen, andere strips?
Peter Nuyten: "Ik betwijfel of de Bataafse opstand een minder bekende periode was (bij Vlamingen natuurlijk wel, ds). Over deze opstand is uitvoerig geschreven door Tacitus. Wat minder bekend was, is juist dat deze opstand in een jaar tijd zodanig uitbreidde dat Rome toch wel erg zenuwachtig werd van dat gedoe in het noordwestelijke Germanië. Mijn inspiratie komt in principe overal vandaan. Ik heb Auguria gemaakt zonder specifieke voorbeeldstrips in mijn hoofd. Mijn verhaal heeft ook een andere insteek qua opzet en benadering. Toch zijn er legio stripmakers die me genoeg inspiratie bieden zoals Giraud, Pellerin, Martin, Mitton, Manara, Fuente, Rossi, Kresse, Uderzo, Morris, Kubert, Caniff en Jippes. Wat regie betreft, laat ik me voldoende inspireren door filmmeesters zoals bijvoorbeeld John Ford, Bergman en Kurosawa Akira, maar ook iemand als de latere Tony Mann. Vooral landschappen en de connectie met de mens vind ik interessant om vorm te geven. Research is een must en het is beslist noodzakelijk om bijvoorbeeld een grondige studie te maken van de omgeving waar je historische verhaal zich afspeelt. Ook de kennis van de huidige historici is belangrijk. In dit geval was het contact met Batavenexpert en provinciaal-archeoloog Will Brouwers in Nijmegen een must in de voorbereiding geweest. Ook schriftelijke documentatie en actuele reconstructies, maar ook persoonlijke interpretatie. Gelukkig bezit ik zelf ook een uitgebreid archief."

Ben je zelf al eens in Rome geweest?
Peter Nuyten: "Nee. Ik ben nog nooit in Rome geweest. De ruïnes in het Rome van nu zijn trouwens de overblijfselen van het latere Rome vlak voor de val van het Romeinse Rijk."

In eerste instantie dachten we gelijk aan de film Gladiator toen we bepaalde verhaalelementen onder ogen kregen. In welke mate is Auguria geschiedenis en fictie?
Peter Nuyten: "Dat klinkt voor mij opmerkelijk. Welke verhaalelementen dan, vraag ik me serieus af. Er komen bijvoorbeeld geen gladiatoren en woeste in bontvellen geklede Germaanse oermensen in voor. De moord op Vitellius is uitvoerig beschreven door de Romeinse schrijver Suetonius, misschien dat dit een herkenbaar beeld voor jullie zou kunnen leveren? De scène is voor een groot deel op deze schrijver gebaseerd. Alleen het thema Romeinen en Germanië is natuurlijk een overeenkomst. Ik heb me ook niet laten inspireren door Gladiator, maar bijvoorbeeld wel op Spartacus van Stanley Kubrick. In Auguria zit erg veel fictie, waarin het verhaal van de opstand is verweven. Een aantal figuren zijn gebaseerd op werkelijke bestaande personages zoals beschreven door Tacitus en ook door Suetonius."

Je hebt wel wat met geschiedenis. Wat trekt je daarin aan?
Peter Nuyten: "Het idee je te kunnen verplaatsen in wat je nooit gekend hebt. De onverklaarbare beeldvorming die optreedt in je hoofd wanneer ik me met geschiedenis bezig houd. Geschiedenis brengt dat proces bij mij althans regelmatig op gang. Hoe dat komt, weet ik niet. Ik heb het in elk geval al van jongsaf aan. Ik ben immers een tekenaar."

Peter Nuyten tekent net zo goed hedendaagse decors, hier uit het project Lost Track.

Nochtans zagen we op je website ook stripfragmenten met een duidelijk modern decor.
Peter Nuyten: "Klopt. Ik ben immers een tekenaar en laat me niet beperken tot één thematiek en dus ook niet tot één specifieke tijd. Al heb ik natuurlijk mijn voorkeuren..."

Streefde je naar een klassieke peplum- en sandalenverhaal à la Alex of zijn er ook invloeden van succesvolle, modernere stripreeksen over Rome zoals Murena en De Adelaars van Rome?
Peter Nuyten: "Nee, ik streef op de eerste plaats een avontuurlijk verhaal na dat binnen een bepaalde historische periode plaatsvindt. Toevallig was dat het thema frontier in de Romeinse tijd. Auguria bestond voor een groot deel al in potlood, lang voordat er al sprake was van dergelijke strips als Murena en De Adelaars van Rome. Helaas kwam het bij Auguria maar niet tot afronding door allerlei omstandigheden. Deels door mijn broodwerk als illustrator, maar ook door ingrijpende privézaken."

Van waar je interesse voor de periode rond het jaar 69?
Peter Nuyten: "Die is voornamelijk gestoeld op het feit dat deze geschiedenis alles te maken heeft met mijn hometown Nijmegen. Kort gezegd is de motivatie dan ook dat de Bataven hier en in de gehele regio gewoond en gevochten hebben. Dat intrigreert me..."

Het aanvankelijk als trilogie geplande verhaal terugdringen naar een one-shot
heeft wel eens overvloedig gevulde tekstballonnen als gevolg.

Komt het door je educatieve stripachtergrond dat de tekstblokken erg gevuld zijn? Het gaat echt om tonnen informatie. Meestal houden striplezers niet van grote tekstblokken. Het leest minder vlot. Maar misschien ligt het aan je bedoelingen met de strip. Wil je de lezer iets bijbrengen, misverstanden uit de weg ruimen, de historische figuur Civilis bekend maken?
Peter Nuyten: "Tja, ik begrijp wat je bedoelt. Het verhaal was oorspronkelijk opgezet in drie delen. Vanwege allerlei implicaties waaronder degene die ik eerder aanstipte, heb ik uiteindelijk besloten dat het één boek moest worden en heb het verhaal daardoor erg ingekort, aanzetten van bepaalde intriges bestemd voor de vervolgdelen verwijderd, nieuwe hoofdstukken en een nieuw, weliswaar open einde bedacht. Het moeilijke was vooral de overgebleven tekst en scènes tot een coherent geheel terug te brengen, passend in één boek. En ja, het is wel zo dat het verhaal probeert duidelijkheid te scheppen in de gecompliceerde situatie van de opstand, maar ook in wie Civilis eigenlijk was en wat zijn motivaties met hem en zijn omgeving deden. Ook is de oorspronkelijke Bataafse geschiedenis zoveel mogelijk gevolgd omdat die historisch na te trekken is natuurlijk. In die zin is de hoeveelheid tekst dus wel een bewuste keuze geweest..."

Om onszelf tegen te spreken, voegen we er meteen aan toe dat striplezers (of toch zeker het publiek van De Stripspeciaalzaak) over het algemeen erg graag strips lezen die zich in het verleden afspelen, met Rome en de middeleeuwen stevig op kop.
Peter Nuyten: "Dat vind ik prettig om te horen natuurlijk. Want ik hoor ook tot die groep."

Van zodra het verhaal zich van Rome naar Germanië verplaatst, veranderen de kleiuren enigszins mee.

We hadden de indruk dat, vanaf het moment het verhaal zich verplaatst naar Germanië, de inkleuring wat wateriger overkomt, alsof je daarmee wilde benadrukken dat het decor verder verwijderd is dan Rome. Bewuste keuze?
Peter Nuyten: "Waterig? Het is wel zo dat het verhaal van de woestijn in Judea naar het vochtige Germanië verplaatst ,dus in die zin heb je letterlijk genomen gelijk (lacht). Maar ik weet natuurlijk dat je dat niet bedoelt. Nee, ik heb gewoon mijn neus gevolgd. Van woestijn naar het Germanië waar het verhaal zich uiteindelijk gaat afspelen is domweg een andere kleurstelling en is in die zin bewust gedaan."

Tot nu toe was je een grote onbekende in het stripmilieu. Door albums laat je je pas gelden als een stripauteur. Blij dat het er eindelijk van komt?
Peter Nuyten: "Inderdaad, een nieuwkomer als het gaat om een eigen realistische strip als Auguria. Dat besef ik maar al te goed. Ik ben ook erg blij dat het ervan gekomen is. Als stripmaker ben ik niet echt een nieuwkomer omdat ik vanaf halverwege 1999 tot heden aan Jan, Jans en de Kinderen werk. Dat gebeurt samen met nog een aantal collegatekenaars. Het is naast mijn werk als illustrator wel een hele klus want ik ben ook degene die de inktingen van alle 88 pagina’s per jaar verzorg. Verder heb ik in de beginjaren 1990 wat stripwerk in het amateurcircuit gepubliceerd. Ik zat destijds samen met Mark Retera (de auteur van Dirkjan, ds), Wilfred Ottenheijm en Remco Polman op de inmiddels ter ziele gegane studio Iris in Nijmegen."

Is een strip een logische etappe in je carrière of slechts een nevenstapje?
Peter Nuyten: "Ik zie het eerder als een parallele activiteit naast mijn werk. Een bewerkelijke strip maken, is namelijk niet echt een logische stap want het is zeker niet eenvoudig het naast mijn reguliere werk als illustrator te doen, heb ik ervaren."

What’s next? Meer van Auguria, een ander historisch verhaal of iets compleet anders?
Peter Nuyten: "Ik sta voor alles open. Auguria is nu een one-shot geworden en zal dat waarschijnlijk wel blijven, maar ik zeg er meteen bij: zeg nooit nooit. Een Nederlandse Egyptoloog en illustrator heeft me al eens gepolst om met hem een strip te maken over één specifieke en geheimzinnige periode van de Egyptische geschiedenis en dat is die van het bewind van Achnaton. Ook de middeleeuwen is een dankbaar en interessant onderwerp maar het onderzoek daarvoor alleen al schrikt me momenteel af. En ja, de Nederlands-Indische periode, met name die van rond 1890, daar zou ik wel iets mee kunnen. Op dit moment ben ik serieus met een western bezig, ook een onderwerp dat me boeit... De Haarlemse Stripdagen zitten er nu op, maar op 19 en 20 juni vindt er hier in Nijmegen op het Kopse Hof het Romeinen Festival plaats en ook daar zal ik zijn om Auguria te promoten en te signeren. Daarnaast gaat mijn werk als illustrator gewoon door natuurlijk. Enfin, wat is het leven toch mooi met zo'n beroep!"