INTERVIEW met ALCANTE
— 12 december 2009 —

© De Stripspeciaalzaak • David Steenhuyse
© afbeeldingen: Francis Vallès + Alcante, Lombard - Milan Jovanovic + Alcante, Dupuis
Dit interview is eigendom van De Stripspeciaalzaak en mag in geen geval herplaatst of gekopieerd worden zonder voorafgaande afspraak met de auteur van deze tekst.
> Contact <
Wij hebben al een tijd in de mot dat Alcante een scenarist is om in de gaten te houden. We durven 'm trouwens al de nieuwe Jean Van Hamme te noemen. Dat treft want samen met de successcenarist werkte hij aan de gloednieuwe serie Rani waarvan het eerste album recent verscheen. In dezelfde week kwam ook Jason Brice deel 2 uit, een serie waarin hij zijn schrijftalent eveneens bewijst. We hadden het met hem over beide series. En toch ook vaak over Van Hamme.

"Als jonge scenarist en oude fan van Jean Van Hamme is met hem werken een soort droom"

In Vlaanderen publiceert de gratis trein- en metrokrant Metro momenteel Rani. Meestal veroorzaakt dat een hogere verkoop van het album.
Alcante: "Ik vind dat dit interview heel goed begint (knipoogt)."



Op de achterkant van het album staan de titels van alle acht te verschijnen verhalen al vermeld. Verklappen jullie daar niet te veel mee? Jolanne wordt bijvoorbeeld nog een slavin en eindigt als markiezin.

Alcante: "Ja, de titels zijn een soort samenvatting van wat er met Jolanne in die albums zal gebeuren, maar ik denk niet dat ze te veel verklappen. Er staat telkens maar één woord. Ik zie dat als een soort kaart voor een reis: je kent de uitstap op voorhand, maar hoe kom je daar terecht, en wat is er precies te zien, dat weet je nog niet."

Met twee scenaristen op de cover vragen we ons telkens af wie wat heeft gedaan.
Alcante: "In dit geval heeft Jean Van Hamme de serie eerst voor de televisie geschreven. Lombard heeft hem gevraagd om het als stripverhaal te adapteren, maar hij had daarvoor geen tijd genoeg. Jean heeft dan aan mij gedacht en mij gebeld. Hij vond een paar jaar geleden mijn albums van Pandora Box goed en hij had mij al gevraagd om een verhaal van XIII Mystery te schrijven. Dat heb ik al meer dan twee jaar geleden gedaan, maar het album zal pas in 2011 verschijnen aangezien de tekenaar, François Boucq, een héél drukke agenda heeft. Rani is dus onze tweede samenwerking.
Wat Rani betreft, heeft Jean het verhaal en de personages zelf ontwikkeld. Dan heb ik het adaptatiewerk moeten doen, specifiek voor het medium "stripverhaal". Ik heb op basis van zijn synopsis gewerkt. Op basis daarvan heb ik de decoupage uitgewerkt. dat is een beschrijving van elke tekening die we in de albums zullen tegenkomen. Daarvoor heb ik de scènes een beetje moeten verduidelijken naar het synopsis. Daarin stond bijvoorbeeld iets als "Jolanne moet tegen een schurk strijden. Zij wint." Daarvan uitgaand moet ik de scène precies beschrijven: waar gebeurt het gevecht? Dragen zij wapens? Hoe wint zij? Op hoeveel panels/pagina's verdeel ik die scènes? En ik heb ook de dialogen geschreven wat waarschijnlijk het meeste zichtbare aspect van mijn werk is.
Natuurlijk heeft Jean dan voor de televisie die scènes ook precies geschreven en zijn dialogen geschreven. Het zal leuk zijn om het eindresultaat te vergelijken."

Is het niet werken in de schaduw van Jean Van Hamme, de grote scenarist?!
Alcante: "Waarschijnlijk een beetje, ja, maar Jean is zo beroemd dat je automatisch toch (veel) meer in het licht staat dan gewoonlijk (lacht)."

Hebt u van hem opmerkingen gekregen op uw scenarioversie?
Alcante: "Heel weinig. Hij heeft me veel vrijheid gegeven, maar ik ben zeer trouw gebleven aan zijn scenario."



Was de mogelijkheid om met hem samen te werken het interessantst? Of was Rani in uw ogen
sterk genoeg om op het voorstel om samen te werken in te gaan?
Alcante: "Als jonge scenarist en oude fan van Jean Van Hamme is met hem werken een soort droom. Ik voel me eveneens zeer vereerd om door hem gekozen te worden. Ik heb veel geleerd door onze eerste samenwerking, en die was ook op menselijk vlak heel aangenaam. Ik heb dus onmiddellijk het voorstel aanvaard, nog vóór ik Rani las."

Is er een verschil om voor tv of voor een strip te schrijven?
Alcante: "Ik denk dat er drie verschillen zijn. Ten eerste is het grootste verschil dat er geen budgetaire beperkingen voor de strip zijn. Als je voor de televisie of cinema schrijft, moet je rekening houden met wat het zal kosten om de beelden te filmen. Tientallen figuranten, luxueuze versieringen, trucages, kostuums,... Dat kost veel geld als je dit moet filmen! Maar in een strip kost dat enkel papier, inkt en weliswaar veel zweet van de tekenaar... Concreet betekent het dat als je voor televisie schrijft, je je een beetje moet inhouden, terwijl als je voor een strip schrijft (bijna) alles mogelijk is. Dat impliceert dat de strip misschien spectaculairder kan zijn.
Een tweede verschil zit 'm in de dialogen. In een strip lees je ze, op televisie hoor je ze. Dat houdt in dat ze in een strip meer literairer kunnen zijn. Jean heeft uiteindelijk de dialogen voor de tv-serie geschreven en ze zijn totaal anders dan de mijne. Qua lengte (korter voor tv), qua woordenschat (ik heb veel oude Franse woorden gebruikt),... Totaal anders.
Ten derde — en dit is erg technisch — moet je voor televisie en cinema met de tijd kunnen spelen. Hoe lang duurt bijvoorbeeld een scène? Het beeld is altijd dezelfde grootte, maar de tijdslengte wisselt: je kan bijvoorbeeld in hetzelfde frame dertig seconden lang blijven of je kan een heel snelle opeenvolging van beelden hebben. Dus je speelt met de tijd, maar niet met de ruimte: het beeld blijft altijd zo groot als het scherm. In een stripverhaal kan je met de ruimte spelen, bijvoorbeeld hoe er op het einde van een pagina een spanningselement te zien is. Elke pagina kan een verschillende opbouw hebben, die je zelf mag kiezen, maar je hebt geen controle op de tijd die de lezer aan deze specifieke pagina zal spenderen. Dat is vrij technisch en de lezers of toeschouwers voelen dat waarschijnlijk niet aan, maar als schrijver moet je daarmee rekening houden."

Och, maar wij begrijpen het best. Was het aan u om documentatie te zoeken over het tijdperk?
Alcante: "Nee, dat was al volledig door Jean geregeld."



Bent u al naar Indië of elders geweest om u te documenteren?

Alcante: "Jean en Francis Vallès zijn daar al geweest. Ik zal Indië misschien volgend jaar bezoeken."

Hebt u tijdens het schrijfproces historische zaken gevonden die kunnen verrassen of die minder bekend zijn?
Alcante: "Een beetje, ja. In 1743 werd Europa in een oorlog gestort door Oostenrijk. Ik wist niet in welke mate deze oorlog Europa verdeelde. En ik wist ook niet dat Frankrijk en Engeland om het bezit van Indië hebben gestreden. Maar pas op: de serie is zeker geen geschiedenisles van geschiedenis (knipoogt)."

Jean Van Hamme heeft Rani met Angélique vergeleken. Het enige wat we ons van die filmreeks herinner is erotiek en exotiek. Kende u Angélique op voorhand?
Alcante: "Ja, ik heb die vergelijking al gehoord, ook van journalisten. Maar ik ken eigenlijk Angélique, Marquise des Anges niet. Ik weet enkel dat het een groot succes was in Frankrijk, zowel als boek als op tv. Maar ik heb het nooit gelezen of gezien.
Wat mij betreft, vergelijk ik Rani met de boeken van Alexandre Dumas, de schrijver van De Graaf van Monte Cristo en De Drie Musketiers, of met de oude films met Jean Marais zoals Capitaine Fracasse,... Mantel- en degenfilms dus."

We vonden het eerste deel erg vlot verteld.
Alcante: "Ja, dat is zeker een van de sterkste punten van Jean van Hamme."

Niet van hem alleen. Ook het nieuwe deel van Jason Brice en uw andere albums zlezen erg vlot weg. Er staan geen onnodige teksten en dialogen in. Er zijn geen gaten in het scenario te bespeuren. Er zijn geen vervelende sequenties met veel uitlegscènes...
Alcante: "Dank u. Ik probeer mijn best te doen om de lezer niet lastig te vallen."

Wij hebben de indruk dat scenaristen in de laatste pakweg tien jaar meer gerespecteerd worden. Misschien dankzij het succes van Van Hamme.
Alcante: "Ja, onder andere. Vóór Van Hamme zijn er andere scenaristen geweest, zoals Charlier, Greg, Goscinny,... die ook veel respect hebben gewonnen."

Van Hamme beslist met wie hij samenwerkt. Geldt dat ook voor u?
Alcante: "U bedoelt met de tekenaar? Ja. Enfin, eigenlijk is een samenwerking tussen scenarist en tekenaar zoals een huwelijk. Je bent in principe nooit gedwongen met iemand te trouwen, je kiest altijd. Maar sommige mensen of vrouwen hebben meer kans om een partner te vinden dan andere en hebben dus een grotere keuze (lacht). Als een scenarist honderd miljoen albums heeft verkocht, is het natuurlijk makkelijker om een tekenaar te vinden!"

Wij zijn blij dat Vallès opnieuw zijn sterkte heeft gevonden: dat van een historische tekenaar. Rani is echt een cadeau voor hem. Voor u ook?
Alcante: "Francis is inderdaad beter als hij oude kostuums kan tekenen. Dat komt door zijn tekenstijl die heel elegant is. Hij is heel tevreden om aan Rani te kunnen werken. En ik ook natuurlijk!"



Wij zijn niet echt preuts te noemen, maar is het echt nodig dat Jolanne biseksueel is?

Alcante: "Aha, dat is eigenlijk een vraag voor Jean Van Hamme (lacht). Om eerlijk te zijn, denk ik dat de mannen die de strip zullen lezen — en negentig procent van de lezers zijn mannen — daarover niet zullen klagen... Maar het is ook ergens logisch en het is ook nuttig voor het verhaal. Jolanne wordt namelijk door nonnen opgevoed. Er zijn enkel meisjes in dit instituut. Het is dus logisch dat haar eerste seksuele ervaring met een ander meisje gebeurt.
Het dient ook het verhaal. Wanneer je Jolanne voor de eerste keer ziet, komt ze bij haar vriendin in haar bed voor erotische spelletjes. Op de bladzijde ernaast zie je Philippe die zijn vader in zijn bed vermoordt. In dezelfde context (een kamer) schenkt Jolanne dus plezier terwijl haar broer de dood geeft. Het is een simpel maar efficiënt middel om direct de lezers aan te geven wie de goede is en wie de slechte is.
Bovendien eindigt de eerste scène met een close-up van een standbeeld van een engel en de tweede met een standbeeld van een duivel. Dat is geen toeval, dat was zo voorzien in het script en het volgt dezelfde logica (lacht)."



Op pagina 25 toont Jolanne zich strijdvaardig, op het mannelijke af. Is er een verschil voor u om in de huid te kruipen van een heldin of een held zoals Jason Brice of Xavier uit Een Paar Dagen Samen? Zijn er daarbij zaken waarop u extra moet letten? Van Hamme heeft trouwens, naast Lady S. of Epoxy, weinig strips geschreven met een vrouw in de hoofdrol.

Alcante: "Vroeger waren vrouwen inderdaad heel zeldzaam als hoofdpersonages, maar dat heeft te maken met het statuut van de vrouwen dat sterk geëvolueerd is. Persoonlijk ben ik overtuigd van de gelijkheid van de geslachten en het maakt dus geen echt verschil voor mij uit om met een man of met een vrouw als hoofdpersonage aan de slag te gaan. Verschillen in sociale afkomst of opvoeding zijn voor mij veel meer beslissend dan het geslacht."

In elk geval draait het eerste abum van Rani meer rond Philippe. Op het tweede plan is er Jolanne.
Alcante: "Philippe is inderdaad diegene die het verhaal mogelijk maakt. Hij vermoordt hun vader, hij verraadt zijn land... en hij doet dit op een manier zodat Jolanne van alles beschuldigd wordt. Ze moet in dit eerste album dus vooral reageren. Daarna wordt ze meer actief."

Kunt u al wat meer vertellen over het vervolg?
Alcante: "(lacht) Zie je wel dat zelfs als je de titel al kent, je toch zin hebt om meer te weten te komen!... Aan het einde van het eerste album wordt Jolanne terdoodveroordeeld. Men zal haar onthoofden. Aan het begin van het tweede album wordt zij dus onthoofd, dat is logisch. En we stoppen daar. (lange stilte) Ah nee, ik ben er zeker van dat niemand dit zal geloven... Nee, Jolanne wordt naar Parijs gestuurd om er onthoofd te worden. Ze zit samen met een beruchte schurk en ze worden door zijn bende bevrijd. Een hele opsteker voor Jolanne. Maar de schurk heeft al een vriendin die onmiddellijk erg jaloers wordt op Jolanne. En da's minder goed nieuws voor Jolanne (lacht). En zo gaan we door, met ups en downs tot het einde. De lezers zullen zich niet vervelen."

De Vlaamse auteur Hec Leemans, van Bakelandt en Nino, zei over Van Hamme dat hij het avonturengenre in de jaren 1970 opnieuw heeft uitgevonden. Vond hij met Rani iets opnieuw uit in deze tijd?
Alcante: "Voor mij heeft Jean Van Hamme vooral veel ritme aangebracht in zijn verhalen. Ik heb recent tegen een journalist gezegd dat XIII in de jaren 1980 het equivalent was van de Amerikaanse tv-series van vandaag, zoals 24 of Prison Break.
Wat Rani betreft, zou ik niet zeggen dat er iets nieuw is, omdat Jean eigenlijk een beetje iets op de oude manier wilde maken. Rani is heel klassiek. Maar zoals men in het Frans zegt: 'Le classique, c’est indémodable' (klassiek raakt niet uit de mode, ds)..."



In het tweede deel van Jason Brice is er een scène die me bijblijft. Het is een verschrikkelijke scène waarin Jason zich verbergt in de buikwand van een dood paard... Het deed me zelfs denken aan een scène uit Star Wars!

Alcante: "Ik zie die scène voor me, maar als ik het me goed herinner ging Luke Skywalker (het is Han Solo, ds) in de buik van een groot dier niet om zich te verbergen, maar om zich te verwarmen, nee? Dat was in The Empire Strikes Back in de sneeuw.
Voor mij is die scène een soort bevalling: Jason komt uit een buik en die scène heeft een sterke impact gehad over wie hij is geworden. Een echte geboorte dus. Daarom heb ik dit scène ook helemaal in het begin gezet."

Een ander opvallend iets zijn de titels van de boeken die Jason leest: The Snake under the Ice (De Slang onder het IJs) en Pandora Box, allebei reeksen van de auteurs van Jason Brice. Een knipoogje?
Alcante: "Ja, inderdaad. Er zijn er ook andere. In het begin schrijft Jason een lijst van personen die vermoord zijn, en een van die personen heeft de naam van een vriend van mij... En als je goed zoekt zal je mij ergens vinden op de achtergrond met het — volgens mij — knapste meisje ter wereld: tennisster Ana Ivanovic..."

Misschien heb ik het fout, maar ik durf te denken dat Jason eigenlijk niet bestaat. Dat hij een fantasme is van schrijver Morgan Fatoy in het verhaal.
Alcante: "Interessante theorie... Het is niet helemaal correct... maar ook niet helemaal fout... Je zal het derde album moeten lezen om een preciezer antwoord te krijgen..."



Op het einde doet de scène met de volgeschreven muren ons denken aan The Shining van Stephen King... Maar er is ook een beetje Lovecraft in de serie, niet?... Hoe dan ook vinden we je eigen inbreng ook erg goed, hoor!

Alcante: "Dank u. Ik denk dat elke verhaal bewust of onbewust geïnspireerd is door andere verhalen. Voor Jason Brice heb ik vier bewuste invloeden: Call of Cthulhu, een rollenspel geïnspireerd door inderdaad de boeken van Lovecraft; Angel Heart, een film van eind jaren 1980 met Robert De Niro en Mickey Rourke; de mangareeks Monster en de tv-serie Lost."

Wij weten dat Jean Van Hamme van u vindt dat u een van de enige Belgische scenaristen bent die net zo bekwaam is als hemzelf. In een interview had hij het al over een soort Thorgal-bijbel, een beetje naar het voorbeeld van The XIII Mystery, deel 13 in de reeks XIII. Het moet dienen om andere scenaristen te helpen voor diverse, toekomstige spin-offs van de reeks. Bent u een van deze scenaristen?
Alcante: "Het is ingewikkelder dan dat. Ik denk dat Jean Van Hamme en Rosinski nog niet volledig overtuigd zijn van het concept. Voor mij is Thorgal een van de beste strips ooit. Ik had er posters van hangen in mijn kamer toen ik een adolescent was. Als het mogelijk is, zou ik er zeker graag een verhaal voor willen schrijven. Maar als de oorspronkelijke auteurs er nu nog niet volledig enthousiast over zijn, dan twijfel ik. We zullen wel zien."

> DAVID STEENHUYSE — 12 december 2009