|
ZWANENDRIFTERS
Dido
Drachman
Scratch Books | 136 p. | € 24,90 (HC) |
De puurheid van een kinderdroom |
In
dit verhaal gaat het niet om zwanen die op drift zijn. Zwanendrift
betekent onder meer een zwanenkwekerij, of ook het recht om
zwanen te houden binnen een bepaalde kring. Het werkwoord
zwanendriften is het kortwieken van de vleugels van een zwaan
om het wegvliegen te beletten. In België zijn zwanen
een beschermde diersoort, ze mogen niet gehouden worden om
te kweken en mogen ook niet worden gekortwiekt. In Nederland
was het zwanendriften blijkbaar meer aanvaard — auteur
Dido Drachman is Nederlandse — maar wordt momenteel
het houden van zwanen als kweekdier niet meer vergund door
de overheid. In het boek is een zwanendrifter een persoon
die zwanen vangt en kortwiekt omdat ze zogezegd voor overlast
zorgen.
Het album vertelt het verhaal van een minderjarig meisje,
Bettie Tel, uit een gezinnetje aan de rand van de maatschappij.
Bettie gaat naar de basisschool nabij het Nederlandse dorp
Garderen (Gelderland) en heeft nog een oudere broer Lukas.
Hun vader Berend zit alle dagen thuis weg te kwijnen en bier
te drinken. Vader is zelfs niet meer in staat om eten te maken
voor zijn kinderen. Lukas ontfermt zich soms over zijn zusje,
maar durft ook haar spaarcentjes wegnemen om bier te kunnen
kopen. Hij heeft zelf (nog) geen ruggengraat en komt met de
politie in contact. De moeder, Zwaan, is zes jaar geleden
het huis uit getrokken. Berend heeft het vertrek van zijn
vrouw nog altijd niet verteerd. Hij vindt dat ze haar gezin
in de steek heeft gelaten en wil niet meer over haar praten.
Hij verwacht dat de kinderen Lukas en zelfs Bettie het huishouden
beredderen en koken, vooral spaghetti met tomatensaus. Berend
heeft één broer, Jos, die ook heel graag een
pintje lust. Jos vormt een koppel met de charmante Lin, die
soms een beetje orde probeert te brengen in het huisje van
Berend. Jos is vrachtwagenchauffeur geweest, maar werd recent
zwanendrifter, om niet meer zo lang van huis te zijn. Bettie
mijmert regelmatig over het kinderliedje Witte Zwanen,
Zwarte Zwanen, wie gaat er mee naar Engeland varen...
Tijdens een koude winteravond wordt Bettie, die structuur
mist en aan haar lot wordt overgelaten, opgevangen door Dina,
een dorpsgenote die een broodjeszaak uitbaat. Wanneer ze mee
aan tafel mag schuiven, ontdekt ze dat er ook gezinnen zijn
waar een hechte, warme band bestaat tussen ouders en kinderen,
iets wat ze zo erg mist. Van Dina en tante Lin komt Bettie
te weten dat haar moeder een uitgelaten spontane vrouw was
met vele ideeën, iemand die ook graag wilde reizen, onder
andere naar Engeland. En op een vroege ochtend, zonder vader
iets te vertellen, fietst ze naar het station, neemt de trein
en vervolgens de boot naar Engeland, de droom van moeder Zwaan
achterna. Bettie voelt zich immers beknot door heel haar omgeving,
zoals ook een zwaan, die gekortwiekt wordt, zich moet voelen.
Zowel het scenario alsde tekeningen zijn van Dido Drachman,
geboren en getogen in Amsterdam (°1992), maar sinds 2016
woont ze in Brussel waar ze in 2019 aan de Luca School of
Arts een master beeldverhaal behaalde. Zwanendrifters
is haar eerste album. Het is te beschouwen als een kritiek
op onze maatschappij waar vaak minachtend neergekeken wordt
op mensen die niet meteen in het plaatje passen, die amper
voldoende middelen hebben om de meest noodzakelijke dingen
te kunnen aanschaffen en die ook voortdurend het onderwerp
zijn van allerlei roddels. Deze "marginalen" mijden
daardoor sociaal contact, vluchten in de alcohol en komen
terecht in een nefaste vicieuze cirkel. Vooral kinderen die
in zo'n milieu moeten opgroeien, hebben het bijzonder zwaar
en kunnen alleen maar dromen van betere omstandigheden. De
zwaan staat hier als een grote sierlijke vogel symbool voor
de vrijheid, maar ook als een vogel die zijn kroost enorm
beschermt.
Drachman schildert meteen in waterverf en zonder kaders. De
figuren zijn ook niet zwart afgelijnd. Het geheel is vloeiend
en kleurrijk in beeld gebracht, het oogt erg poëtisch.
De gelaatsuitdrukkingen en verhoudingen kunnen soms nog ietwat
verfijnd. De stijl vertoont gelijkenissen met werken van Judith
Vanistendael en Brecht Evens. Bepaalde
figuren zouden zo uit een album van Vanistendael (Penelope)
kunnen weggelopen zijn, ze heeft trouwens Drachman met raad
en daad bijgestaan. We zullen ongetwijfeld nog van Drachman
horen, die met dit album mooi gelanceerd is.
|
JAN GOFFIN --- september 2020 |
|
|