|
|
KLIK
voor andere strips van
Benjamin Legrand |
|
|
SNOWPIERCER
Jean-Marc
Rochette + Jacques Lob / Benjamin Legrand
Casterman | 248 p. | € 32,95 (HC) |
| Cultklassieker |
Door
een abrupte klimaatverandering na een bom zijn de laatste
overlevenden van een bevolking, die door de koude is uitgedund,
een trein van duizend-en-één wagons in gedreven.
Aanvankelijk zijn ze nog op de vlucht naar mildere streken,
maar er komt geen einde aan de ijsvlakten. Vele jaren later
rijdt de IJstrein nog steeds. Door het langzame afremmen van
de trein wil de gegoede klasse aan boord, die de voorste wagons
inneemt, de laatste wagons loskoppelen om zelf hun ongestoorde
luxeleventje te kunnen blijven leiden. De onderlinge klassen
aan boord zijn van elkaar gescheiden door militairen die de
wacht houden. Het verschrikkelijke idee valt niet in goede
aarde bij een humanitaire, linkse groepering in de luxewagons
waar Adeline deel van uitmaakt. Uit de achterste wagons weet
Proloff te ontsnappen om het verhaal van de "staartlingen"
in de rijdende getto's kwijt te kunnen. Hij wordt de inzet
van voor- en tegenstanders van de loskoppeling.
Het bovenstaande is een samenvatting van het oorspronkelijke
De IJstrein uit 1984, een striproman uit het stripmaandblad
Wordt Vervolgd van Casterman dat
door de jaren heen een cultklassieker werd en zelfs als duurste
Zuid-Koreaanse film een nieuw leven kende voor mensen die
geen strips lezen (de arme zielen). De IJstrein speelde
in de jaren 1980, in volle Koude Oorlog, in op de angst voor
de atoombom. Dat zorgde ook voor een resem uitwassen op creatief
gebied, zo ook stripverhalen. Simon van de Rivier en
Jeremiah waren toen populaire reeksen terwijl het
kleine meesterwerk De IJstrein in tien hoofdstukken
toesloeg in Wordt Vervolgd. Toch is dit post-apocalyptische
verhaal niet zomaar onder te verdelen in allegorische vertellingen
met kritiek op de gevolgen van het kapitalisme en de fouten
van de mens. Een blogger omschreef het als: "Uiteindelijk
is de trein een metafoor voor de wereld en de rol die we als
mens spelen om mee te draaien in het leven". De IJstrein
is sciencefiction waarvan we hopen dat de realiteit altijd
een stap zal achterblijven. Sf bovendien waarin drama, politieke
conflicten, heerszucht, liefde, broosheid, lethargie, wanhoop
en poëzie een sombere stoelendans uitvoeren. En op het
eind is er alleen maar stilte.
Na een stilte van vijftien jaar kwam in 1999 en 2000 een vervolgtweeluik
op De IJstrein, niet langer geschreven door Jacques
Lob (de enige scenarist die de Grote Prijs van Angoulême
won) wegens overleden, maar door Benjamin Legrand,
met wie Jacques Tardi weleens samenwerkt.
Dat tweeluik is nu voor het eerst vertaald en is opgenomen
in deze integrale editie. Het verhaal speelt zich eveneens
vijftien jaar later af. Er blijkt nog een tweede IJstrein
of Snowpiercer rond te rijden, de Ice Train, de Twee of de IJspriem genoemd.
Hij is veel groter dan de trein die Proloff uiteindelijk bestuurde.
Zijn verhaal versmelt met dat van de gloednieuwe personages
Kennel, een goede "dictator", zijn dochter die virtuele reizen
en films programmeert en verkenner Puig met een zelfmoordmissie.
Er is heel wat gedoe om een remtest om de onvermijdelijke
botsing met de eerste Snowpiercer te vermijden, een paniekzaaiende
prediker zorgt voor een van de vele conflicten tussen regeren,
rechtspraak, religie en overleven. Aan boord heersen andere
regels en gebruiken dan in de andere Snowpiercer, zelfs een spelelement
is een goed georkestreerd element om de bevolking aan boord
in de hand te houden. Die conflicten lopen echter uit de hand,
maar misschien is er ook een uitweg...
Jean-Marc Rochettes realisme is na De
IJstrein een pak schetsmatiger geworden en de inkleuring
met grijstinten is minder contrastrerend dan in zijn oudere
album. Het verhaal van Benjamin Legrand is helemaal anders,
complexer, met meer nevenintriges. Het is wel even rechtlijnig
met een duidelijk doel voor ogen en met een einde dat in hetzelfde
spoor ligt als dat van Lobs vertelling. De lat lag wat ons
betreft verschrikkelijk hoog — De IJstrein
behoort dan ook tot onze favoriete strips aller tijden —
maar het extra tweeluik kunnen we zeker geslaagd noemen. Zelfs
los van De IJstrein blijft het overeind staan. De
beklemmende, troosteloze sfeer is behouden en die ligt in
de lijn van een pak dystopische sf-klassiekers op film-, tv-
en romangebied. Dwaas dat het zolang moest duren om het eindelijk
in vertaling te kunnen lezen.
Hiernaast bestaat trouwens nog het niet-vertaalde album Terminus
(uit 2015, op scenario van Olivier Boquet)
en de cyclus Extinctions (twee delen, 2019-2020,
op scenario van Matz). Voer voor een tweede
superdikke bundleing. Voor de freaks is er ook nog het door
Nicolas Finet geschreven boek Histoires
du Transperceneige uit 2013 en als toemaatje is er nu
uiteraard de tv-reeks op Netflix waarvan
al een tweede seizoen is besteld. |
|
DAVID STEENHUYSE --- juni 2020 |
|
