COMPLEET VERHAAL KLIK voor andere strips van Milan Hulsing DE SMOKKELAAR Milan Hulsing Scratch Books | 188 p. | € 29,90 (HC) Even doorbijten Hij was een smokkelaar... Die diep in de nacht Steeds weer zijn smokkelwaar De grens overbracht... Toen we de titel en cover van Milan Hulsings nieuwste worp onder ogen kregen, was het net die oorwurm van Johnny Hoes waar we het eerst aan moesten denken. Maar iedereen die een verhaal over goedkope Nederlandse boter en commiezen verwacht, komt hier bedrogen uit. Hulsing vertelt namelijk op geheel eigen wijze het verhaal van de Tsjechische illustrator Zdenek Burian, een gelauwerd tekenaar die vooral bekend werd met zijn educatieve tekeningen over dino's en prehistorische voorvaders. Zo was hij tijdgenoot en evenknie van onze Jean-Léon Huens, die de verhalen van 's Lands Glorie verluchtte met zijn fijne miniatuurtjes die ontzettend gegeerd waren bij de trouwe spaarders van Historiapunten. Burian werd — net als vele anderen — gebruikt door Tsjechische revolutionairen die een undergroundtijdschrift op de markt brachten dat duidelijk gestoeld was op anti-sovjetgevoelens. Hulsing verschuift de actie van de Praagse Lente naar de Hongaarse opstand, Burian verandert in Kalman en de focus ligt nu op ene Laszlo Rodas, de smokkelaar uit de titel, die volgens eigen zeggen de gewraakte tekeningen over de grens heeft gebracht. Vanuit Cuba publiceert hij samen met de rijke Farkas een anti-Russische strip. Dat ze daardoor de goedgelovige tekenaars in hun thuisland serieus in diskrediet brengen, lijkt hen aanvankelijk niet te deren, al zie je dat Rodas geleidelijk begint te twijfelen of hun revolutionaire missie wel de juiste is. Hoewel het verhaal leest als een lange en loodzware aanklacht tegen eender welk autoritair regime, geeft de auteur de vertelling regelmatig de nodige ademruimte. Vooral de bijdragen van de dochter van Rodas' werkgeefster zorgen voor een luchtigere noot. Via haar steekt de schrijver ook de draak met zichzelf door in een scène tussen de regels door te verwijzen naar zijn verstripping van De Aanslag van Harry Mulisch. Hulsing heeft zich een ongelooflijk en gedurfd onderwerp geheel eigen gemaakt en levert hier een knappe strip af waar je een beetje ongemakkelijk van wordt. Zijn brute en expressieve tekeningen stuwen het verhaal verder, al kunnen we ons voorstellen dat er wel lezers zijn die zullen afknappen op zijn compromisloze stijl. De Smokkelaar is zo zeker geen allemansvriend, maar een strip waar je even bij moet doorbijten voordat je er ten volle van kunt genieten. Maar laat dat nu ook net de albums zijn die uiteindelijk het langst blijven hangen... MARIO STABEL --- oktober 2019