COMPLEET VERHAAL LIMBO Lux in Tenebris Stephan Louwes Oogachtend | 96 p. | € 22,00 (HC) Angst voor de duisternis De angst voor de nacht en de duisternis is een oerinstinct. We zijn namelijk prooidieren, puur biologisch gezien. Het moment dat we het meest kwetsbaar zijn, is 's nachts. Onze zintuigen zijn niet goed genoeg uitgerust om om te gaan met het zwart fluweel van de sterrenhemel, en daarom wantrouwen we het. Wanneer we kinderen zijn, hebben we schrik voor het monster onder ons bed, want daar is het donkerste plekje van de hele kamer. En de sabeltandtijgers zijn er misschien niet meer, ons instinct waarschuwt er nog steeds voor. Stephan Louwes' debuut (als je zijn twee eerdere uitgaven in eigen beheer niet meetelt) maakt daar gretig gebruik van. Op bruin papier gedrukt, alsof op karton, en getekend met enkel zwart en wit, vertelt hij het woordeloze verhaal van twee jongelingen. Ze leven primitief, want de speren en een enkele stenen bijl duiden op een prehistorische setting. De natuur die hen omringt lijkt echter buitenaards. Gigantische zwammen, oplichtende reuzeneieren, en mastodonten van bomen. Is het een natuur die we niet meer kennen, omdat we hem vergeten zijn, zoals onze predatoren? Of is het een andere planeet? Eigenlijk maakt het niet veel uit, want het gaat hier om de relaties tussen de personages. Cultuur ontstaat uit rituelen, en die rituelen uit mythes en tradities, die opnieuw hun wortels vinden in het leven van onze voorouders. Wanneer we het leven van deze fictieve, hypothetische voorouders zien, zien we het ontstaan van een cultuur. Want zij zijn de eersten en hun lotgevallen zullen de mythes vormen. We zien vage echo's van René Hausman en Grzegorz Rosinski in Louwes' stijl, maar de zijne is uniek. Elke pagina is één prent, elke prent één pagina. Er zij geen close-ups, geen tekstballonnen, geen prenten. Het werkt vervreemdend, maar tegelijk iconisch, in de beide betekenissen van het woord. Het is alsof we een genesisverhaal bekijken. Een genesisverhaal dat voor meerdere interpretaties vatbaar is, een verhaal waar je zelf de leegtes dient in te vullen. Waar dat soms voor problemen kan zorgen, zoals bij het werk van Ibrahim R. Ineke, zijn de sprongen hier niet zo groot dat de lezer dreigt verloren te lopen. Een zeer interessant debuut, een toppertje om mee binnen te komen. Jean Van Hammes kritiek in ons interview, dat hij geen goede generatie scenaristen ziet, lijkt hier alvast niet op te gaan. Misschien zijn de scenario's veranderd, misschien is de toekomst veranderd? WIM DE TROYER --- januari 2019