DEEL 1 VAN INTEGRALE REEKS IN VIER DELEN KLIK voor andere strips van Hermann KLIK voor andere strips van Franz KLIK voor andere strips van Jean-Luc Vernal JUGURTHA integraal 1 1. De Prins van Numidië - 2. De Keltiberische Helm - 3. De Nacht van de Schorpioenen - 4. Het Eiland van de Opstanding Hermann / Franz + Jean-Luc Vernal Le Lombard | 204 p. | € 34,95 (HC) Mooi oud geworden brok stripgeschiedenis We zijn ongeveer halfweg de jaren 1960 als Jean-Luc, zoon van schrijver en journalist Jean-Francis Vernal, op de Kuifje-redactie terechtkomt. Al snel komt hij op de proppen met een held die hij langer ziet meegaan: Jugurtha, een Numidische heerser die echt heeft bestaan en wiens wedervaren door de Romeinse geschiedschrijver Sallustius werd beschreven. Vernal zal zijn levensverhaal in eerste instantie larderen met Numidische legenden en overgieten met een antikoloniaal en idealistisch sausje. Voor het tekenwerk wordt hij door hoofdredacteur Greg gekoppeld aan de jonge Hermann, die met Bernard Prince (op scenario van diezelfde Greg) ook net zijn eerste stapjes bij het weekblad heeft gezet. Gedurende zowat drie jaar verschijnen de avonturen van Jugurtha in het weekblad, in korte hoofdstukken en een beetje in de stijl van de losse historische verhalen die Vernal parallel voor verschillende tekenaars schrijft. Die historische verhalen verschijnen al vele jaren in Kuifje als antwoord op de Oom Wim-verhalen van Robbedoes. Traditioneel zijn ze enkele pagina's lang en even traditioneel zijn ze van bedenkelijke kwaliteit. Zeker in het begin is dat ook het geval voor Jugurtha, die lijdt onder het keurslijf van dat obligate geschiedenislesje, ook al neemt Vernal daar meer dan eens een loopje mee en maakt hij van de historische schurk een soort Robin Hood die opstaat tegen onrecht en een vreemde bezetter. Ook Hermann lijkt geen voeling te hebben met de held en diens verhaal en lijkt op automatische piloot te tekenen. Hij heeft duidelijk nog niet de ervaring en het metier die later tot De Torens van Schemerwoude en andere meesterwerken zullen leiden. En hoewel Vernal, wanneer Jugurtha in 1970 wordt afgevoerd, zal beweren dat Greg vooral de politiek gekleurde allusies op de Vietnamoorlog niet kon waarderen, zouden het ook wel eens al die gebreken kunnen zijn die de held zijn kop kosten. Maar het afscheid is niet definitief. In 1976 heeft Vernal intussen een uitstapje in de literaire wereld gezet en wordt Jugurtha gereanimeerd. Deze keer aan de tekentafel dankzij Franz, die al tien jaar ervaring heeft opgebouwd en wél een klik maakt met de held. Hij leeft zich uit met de vele exotische decors en knappe scènes met paarden, zijn... euh... stokpaardje. Vernal laat tegelijk het historische kader en de inperking van het werken in hoofdstukken van zeven à acht pagina's los. Deze keer pakt de mayonaise wel. Jugurtha wordt een pijler van het weekblad en zal nog vijftien jaar en dertien delen lang door Vernal en Franz worden bedacht. Die albums vormen nog steeds een brok stripgeschiedenis die heel mooi oud is geworden. Dat geldt niet voor de eerste twee delen van Hermann die genadeloos vermaald zijn door de tand des tijds en het bedenkelijke afsluitende deel van Michel Suro waar diezelfde tand zich met enige walging heeft van afgewend. Dat laatste deel zal gelukkig ontbreken in de integrale serie (die dus feitelijk niet zo integraal is, ongetwijfeld door rechtenkwesties) waarvan het eerste deel nu in de winkels ligt. Het bevat naast de eerste vier delen (twee van Hermann en twee van Franz) een summier maar onderhoudend dossier, waarin toch wat (in het origineel en/of in de vertaling) onzorgvuldigheden zijn gekropen. Dat geldt a fortiori voor de titelpagina's van delen 3 en 4 waarin jammerlijk en verkeerdelijk Hermann als tekenaar wordt aangekondigd. Ook in de albumpagina's zelf lijkt niet die liefdevolle drang naar perfectionisme van kleine uitgeverijen zoals Arboris en Sherpa aan de dag te zijn gelegd. Waar die laatsten vaak herletteren en daarbij de voor de hand liggende taalfouten verbeteren, worden hier schijnbaar klakkeloos de originele pagina's, inclusief zet- en taalfouten, overgenomen. En zo wordt Jugurtha de "eugens" van zijn vijanden beu, vallen al eens letters in namen of werkwoorden in zinnen weg en verwart hij zijn vriend Dakh met "Danh". Charmant misschien, maar ook — o, ironie — wat onheus jegens een stripheld die net tegen elke vorm van onrecht opkwam. Jugurtha zelf zou voor heel wat minder met zijn leger voor de poorten van de uitgeverij hebben gestaan. PETER D'HERDT --- september 2019