COMPLEET VERHAAL KLIK voor andere strips van Typex TYPEX'S ANDY Feitelijke Fictie - De Vele Levens van Andy Warhol Typex Scratch Books | 562 p. | € 35,00 (HC) Het laatste knoopje van de stripster Pagina 239. We kijken even omhoog en zuchten. Wat een prachtige pagina, Guy Peellaert achterna. We leggen de strip naast ons neer. Spotify gaat uit. Wat versuft van het bingereaden staan we recht en wandelen naar onze platenspeler. Waar zit hij? Hier. Voorzichtig halen we de eerste van de Velvet Underground — ja, die met de banaan — uit onze wat bestofte platenkast. De naald kraakt. Het kan ook de plaat zijn. De schurende stem van Nico vult de ruimte. "When you think the night has seen your mind. That inside you're twisted and unkind. Let me stand to show that you are blind. I'll be your mirror. I'll be your mirror." Alles klopt. Dit is het. We zijn nog niet eens halfweg Typex' biografie van Andy Warhol en we zijn al helemaal verkocht. We waren nochtans sceptisch. Dat krijg je als je vooraf iets te veel jubelberichten hoort. De wat banale cover en de eerste platen die ons deden denken aan godbetert de oude Jommekes, stimuleerden allerminst onze leeshonger. Gaan we nu echt iemand de hemel in prijzen omdat hij vijf jaar schrijft, schetst en tekent aan één stripboek en in pakweg duizend dagen zijn vele schetsboeken definitief omzet naar 562 strippagina's? Zijn kwantiteit en inzet een beloningsfactor? Nee toch? Uiteindelijk begonnen we eraan. Yes. Dat voelt goed aan. Ondanks een razendsnel leesritme is dit geen haastwerk. Typex, né Raymond Koot, heeft zich uitstekend gedocumenteerd via verschillende bio's, (film)dagboeken en persoonlijke interviews. Alsof het niets is, pakt hij ons in met vlotte dialogen en een prima verhaalopbouw. Steeds meer krijgen we voeling met mister Andrew Warhola. Zijn artistiek hoogtepunt was er al begin jaren 1960 toen hij de commerciële leegte van zijn tijd sublimeerde. Hij vermoordde de originaliteit en de passie van de toenmalige schilderkunst met zijn eerste reeks zeefdrukken. Je kan immers geen emotie leggen in een blik soep. Warhol voelde de Amerikaanse cultuur perfect aan en werd een icoon. Het was het echte startschot van een ongelofelijk leven. Als een zonnekoning omringt Warhol zich met een steeds wisselende, extravagante hofhouding van beroemdheden, eendagsvliegen, wannabes en puur uitschot. Steeds wanhopiger probeert Zijne Blonde Gepruikte de vinger aan de pols van de tijd te houden. Het lukt hem net niet. Uiteindelijk blijkt Warhol een complexe zeurpiet te zijn. En een gemene manipulator. En een geniaal moederskindje. Maar vooral een levende legende. Een echte stripfiguur. Al die pagina's lang is het Typex niet te doen om Warhols kunst. Hoewel de Amsterdammer carte blanche kreeg van The Andy Warhol Foundation om de werken te gebruiken, telt voor hem enkel het enigma van de man Warhol. De kunst is bijzaak. Heel straf is dat Typex, ondanks een mateloze interesse in zijn hoofdfiguur, afstand blijft houden. Enkel als David Bowie even het verhaal binnenwandelt, voel je een oprechte verliefdheid voor een personage. Maar daar blijft het bij. Ondanks alle drank, drugs en rock-'n-roll blijft dit een nuchter en ontnuchterd verhaal. Maar als een stripster die haar laatste knoopje niet open krijgt, houdt Typex tevens dingen voor ons verborgen. Zo wordt de intense samenwerking van Warhol en Mick Jagger genegeerd ten koste van Warhols escapades met Bianca Jagger in de roemrijke Studio 54. Typex vertelt duidelijk zijn eigen Warhol-verhaal. Niets mis mee. Nergens beloofde hij ons een objectieve biografie. Ook grafisch gaat de Rembrandt-tekenaar voluit. Voor elk van de tien levensfases van Warhol kiest hij een aangepaste tekenstijl. Van een zwart-witte jaren 1930-stijl naar de psychedelica van Peellaert over de lederen homostijl van Tom of Finland tot vintage Disney. Alles kan. Alles mag. Alles werkt. Bovendien verrast hij ons om per hoofdstuk uit te pakken met een pagina vol Amerikaanse baseballprentjes van de protagonisten van dat moment, van Maria van Nazareth tot Madonna. De achtergrondteksten hiervan zijn zo hilarisch dat ze een apart verzamelalbum waard zijn. Pas bij het dichtslaan van deze knoert lazen we Typex' advies om ieder deeltje apart te lezen. Te laat. De dik 560 pagina's hebben we in één lange ruk uitgelezen. Een pure overdosis. Vandaag zijn we vier dagen later en blijft de strip nog in ons hoofd rondspoken. Wat was dit geweldig. Wat was dit de inspanning waard. Wat was dit de max! De graphic novel verschijnt straks in zes talen en in veertien landen. Voor de spotprijs moet je het zeker niet laten. Verzamelaars van luxe-edities krijgen het album bovendien verpakt in een exclusieve kartonnen doos die je onherroepelijk moet kapot maken als je het album wil lezen. Andy zou die gimmick geweldig hebben gevonden. Bij het verschijnen van de graphic novel Rembrandt roemde Nick Cave Typex als de tweede beste Nederlandse tekenaar, na Rembrandt zelf. Terecht leverde die strip Typex zijn fifteen minutes of fame op. Maar met Andy is Typex Warhols beroemde quote aan het heruitvinden. Dat kwartiertje roem zal hij opnieuw en veel langer beleven. Het is meer dan verdiend. Typex' Andy is alvast het stripevenement van 2018. WOUTER PORTEMAN --- oktober 2018