In 1984 werd de film De Leeuw van Vlaanderen in première vertoond. Het betrof een door Hugo Claus bewerkte versie van het boek uit 1838 van Hendrik Conscience. Deze schrijver, die "zijn volk leerde lezen", baseerde zijn werk dan weer op een samenraapsel van korte en langere verhalen over de Guldensporenslag. Aangezien geschiedenis vaak geschreven wordt door de overwinnaars en middeleeuwse veldheren zichzelf nogal eens groter durfden afschilderen dan ze werkelijk waren, moet dit epos uiteraard met een serieuze korrel zout genomen worden. Over de historische correctheid is dan ook veel te doen geweest, maar hé... We hebben de Fransen toen verslagen, dat is wat telt.

Erg toevallig, eveneens in 1984, beslist cinefiel Karel Biddeloo om Johan deel te laten nemen aan de Vlaamse strijd. We vinden Johan dan ook terug aan de Noordzeekust, waar hij al snel kennismaakt met niemand minder dan Demoniah. Zij tracht Johan te overhalen om aan haar zijde te strijden. Johan weigert en dreigt in dit eerste treffen al meteen het onderspit te moeten delven. Gelukkig is Galaxa in de buurt en de ridder lives to die another day (we zitten nu toch helemaal in filmmodus).

Met een vleugje magie komt Johan in het Brugge van vlak voor de Brugse Metten terecht, aan de zijde van Jan Breydel, Pieter De Coninck en andere prominenten uit Consciences meesterwerk. In sneltempo dendert het verhaal verder richting Guldensporenslag, waarin we getuige zijn van de hoogmoed van de Franse ridders die door een stel Vlaamse boeren in de pan gehakt dreigen te worden. Getrouw het boek van Conscience en de film is er een ridder in gouden wapenrusting nodig om de Vlamingen dat beetje extra strijdlust te geven om de Fransen compleet af te maken. Hoewel Robrecht van Bethune deze taak op zich zou nemen, weten wij als lezers van De Rode Ridder dat niemand minder dan Johan de Rode Ridder voor de definitieve kentering in de slag gezorgd heeft. Heerlijk toch...

In de film vertolkte Jan Decleir Jan Breydel. Julien Schoenaerts nam dan weer de rol van Pieter De Coninck voor zijn rekening. Andere karakterrollen waren weggelegd voor Frank Aendenboom als Robrecht van Bethune, Herbert Flack als Willem Van Gullik, en zo gaat het lijstje maar verder. Wat heeft dit met de strip te maken? Wel, deze acteurs behielden ook hun rol in de stripversie van Biddeloo. In onze ogen perfect gecast, waarom ook niet? Het bespaarde Biddeloo ongetwijfeld een hoop werk aan het verzinnen van het uiterlijk van zijn personages.

Diep op de historische correctheid van de strip ingaan, doen we niet. Waarschijnlijk zou er niet veel van overeind blijven. Eén ding willen we toch even kort aanhalen: Johans loyaliteit jegens de Vlaamse zaak is eerder opmerkelijk te noemen. We leren later in de reeks dat Johan opgroeide in Horst onder de vleugels van het hertogdom Brabant. Onder leiding van hertog Jan I neemt Johan zelfs deel aan de slag van Woeringen. We schrijven dan 5 juni 1288. Op 11 juli 1302 is Jan II de hertog van Brabant en hij blijft neutraal in de strijd tussen Vlamingen en Fransen. Een deel van de Brabanders trekt echter toch ten strijde, maar schaart zich aan de zijde van de Fransen. Hier trekt Johan dan toch eerder een onverwachte kaart.

Toch zal dit album elke rechtgeaarde De Rode Ridder-fan vooral bijblijven omwille van dat andere gegeven... Oop de tweede pagina merkt Johan een vrouwenschaduw op in een tent. Hierop volgt een blikseminslag die een naderende bedreiging in de verf zet. Johan aanschouwt vervolgens voor het eerst Demoniah, een knappe donkerharige vrouw (gebaseerd op de Amerikaanse actrice Barbara Stock) die de reeks voorgoed zal veranderen. Vanaf het begin maakt zij duidelijk dat zij geen katje is om zonder handschoenen aan te pakken. Een duivelin in mensengedaante en een tegengewicht voor Galaxa, de Fee van het Licht. Letterlijk de nemesis van Johan.

De relatie tussen Johan en Demoniah is overigens ingewikkelder dan dat. Meermaals zal de duivelin Johan tegen beter weten in trachten te verleiden. Uiteraard staat Galaxa dat in de weg. Zij is en blijft immers Johans grote liefde. Beide dames zullen het niet nalaten elkaar stokken in de wielen te steken. Dit leidt in het album De Schemerzone (deel 112, 1985) tot een climax. De Schemerzone is een gebied waar magische krachten niet werken en onsterfelijken sterfelijk worden. De catfight die hier tentoongespreid wordt, is het bewijs dat Biddeloo ook een kinky kantje had. Maar goed, we wijken af...

Het is overigens opmerkelijk hoe vaak Johan de kans krijgt om met Demoniah af te rekenen, maar dit om een of andere reden niet kan. De rest laten we aan de fantasie van de lezers over. Feit is dat Demoniah razendsnel aan populariteit wint en op haar hoogtepunt Galaxa zelfs overschaduwt. Dit vertaalt zich ook in het aantal albums waarin Demoniah deelneemt ten opzichte van Galaxa.

Met De Leeuw van Vlaanderen hebben we opnieuw een scharnierpunt in de reeks achter de kiezen. Een huzarenstukje van Biddeloo om enerzijds mee op de toenmalige actualiteit te springen door een film te bewerken en tegelijkertijd een krachtig nieuw personage te introduceren. Weinigen doen hem dat na in amper 34 strippagina's.

JACKY CORNELIS